بررسی ارتباط موفقیت دستیاران رشته‌های تخصصی در آزمون دانشنامه با آزمون ارتقاء و ارزیابی درون بخشی

مقدمه: در آموزش دوره­های تخصصی هدف از آموزش، رسیدن به حد قابل قبولی از دانش و مهارت بالینی است. ارزیابی نتایج آموزش در طی دوره دستیاری به وسیله ارزیابی درونی و آزمون­ های ارتقاء و در پایان دوره توسط آزمون گواهی­نامه و دانشنامه صورت می­گیرد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط موفقیت دستیاران رشته­ های تخصصی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در آزمون دانشنامه با نتایج ارزیابی درون بخشی و آزمون­های ارتقاء در دوره­های مختلف زمانی بود. روش ها: در این مطالعه گذشته ­نگر دستیاران رشته ­های تخصصی مختلف دانشگاه علوم پزشکی گیلان شرکت­ کننده در آزمون­ های گواهی­نامه و دانشنامه در طی سال­های 1392-1384مورد بررسی قرار گرفتند. در طی این دوره زمانی، سه تحول در ارزیابی دستیاران صورت گرفت: دوره اول (1386-1384) ارزیابی درونی، دوره دوم (1389-1387) روش­ های نوین ارزشیابی اضافه شد و در دوره سوم   (1392-1390) آزمون گواهی­نامه از حالت متمرکز خارج و به دانشگاه­ های تیپ 1 تفویض شد. در این بررسی 188 دستیار در دوره اول و 278 نفر در دوره دوم و 218 نفر در دوره سوم مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه از شاخص قبولی در آزمون نخست دانشنامه استفاده و رابطه این شاخص با نمرات استاندارد شده ارزیابی درونی و آزمون­ های ارتقاء با استفاده از آزمون­های t-test  ( در صورت توزیع غیر نرمال از  (Mann Whitney U test، χ2 و همچنین از آنالیز رگرسیون لجستیک و تحلیل خوشه­ ای برای دسته ­بندی دستیاران در سه دوره مذکور از طریق نرم ­افزار آماری SPSS صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد از مجموع 680 دانش ­آموخته 366 نفر مذکر و 314 نفر مونث بودند. در کل 64/2 درصد دستیاران مذکر و 74/1 درصد مونث در آزمون دانشنامه موفق بودند. اختلاف معنی‌داری بین میزان موفقیت دستیاران مذکر و مونث در رشته ­های مختلف مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که در دوره اول فقط بین نمرات ارزیابی درونی سال­ های تحصیلی دستیاران موفق با ناموفق (0/02 P=) و در دوره دوم بین نمرات ارزیابی بیرونی دستیاران موفق با ناموفق اختلاف معنی ­دار وجود دارد (0/001P<). در دوره سوم نمرات ارزیابی درونی و بیرونی در دستیاران موفق با ناموفق اختلاف بارزی مشاهده نشد. با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک در دوره اول تنها بین نمره استاندارد شده ارزیابی درونی دستیاران سال بالا (0/004 P=) و در دوره دوم بین نمره استاندارد شده ارزیابی بیرونی دستیاران سال پایین و بالا با موفقیت در آزمون دانشنامه رابطه معنی­داری وجود داشت (0/02 P= ، 0/004P=  (. در دوره سوم هیچ­گونه ارتباطی بین نمرات استاندارد شده ارزیابی درونی و بیرونی با موفقیت در آزمون دانشنامه مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ارتباط ضعیفی بین ارزیابی درونی و بیرونی با نتیجه آزمون دانشنامه در دوره سوم (1392 -1390) به­ دنبال خارج کردن امتحان گواهی­نامه از نظارت دبیرخانه شورای تخصصی پزشکی و سپردن آن به دانشگاه­ های تیپ 1 وجود داشت.