بررسی اثر پلیمر پلی‌وینیل‌استات، زغال زیستی اسیدی و هیدروژل سلولز کاه گندم بر ظرفیت نگهداشت آب در خاک شنی

بحران خشکسالی، ضرورت صرفه­جویی و کاربرد بهینه آب را در بخش کشاورزی بیش از پیش نشان می­دهد. یکی از راهکار­های استفاده بهینه از منابع آب و حفظ آن کاربرد مواد آلی و جاذب­های طبیعی و مصنوعی است. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر پلیمر پلی­وینیل­استات، زغال زیستی کاه گندم و هیدروژل سلولز کاه گندم بر نگهداشت رطوبت ( در مکش­های 33، 100، 300، 500 و 1500 کیلوپاسکال)، جرم ویژه ظاهری، پایداری خاکدانه­ها و مقدار کربن آلی خاک شنی بود. بدین منظور آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. خاک شنی از کانون گرد و غبار جنوب شرق اهواز نمونه­برداری شد. فاکتورها شامل (1) نوع اصلاح کننده (پلیمر پلی­وینیل­استات، هیدروژل کاه گندم و زغال زیستی کاه گندم)، (2) غلظت اصلاح کننده (پلیمر پلی­وینیل­استات: پنج و 10 گرم بر لیتر، زغال زیستی و هیدروژل سلولز: یک و سه درصد وزنی و (3) زمان (21، 42، 63 و 126 روز) بودند. نتایج نشان داد که تمام تیمار­های آزمایشی مقدار نگهداشت رطوبت خاک را در همه­ی مکش­ها بصورت معنی­دار (01/0p<) افزایش داد. افزودن مواد اصلاح کننده جرم ویژه ظاهری را کاهش و پایداری خاکدانه و کربن آلی را افزایش داد. کم‌ترین مقدار جرم ویژه ظاهری در تیمار­های هیدروژل و زغال زیستی در زمان 126 روز و در تیمار پلیمر پلی­وینیل­استات در زمان 21 روز مشاهده شد. بیش‌ترین مقدار کربن آلی و پایداری خاکدانه در تیمار هیدروژل در زمان 126 روز مشاهده شد. در تیمار هیدروژل با گذشت زمان، پایداری خاکدانه و نگهداشت رطوبت افزایش یافت. اما نگهداشت رطوبت تیمار پلیمر­ پلی­وینیل­استات با گذشت زمان کاهش یافت. بیوپلیمر جاذب رطوبت جایگزین مناسبی برای پلیمر­های سوپر جاذب مصنوعی است؛ زیرا علاوه بر افزایش نگهداشت رطوبت و مواد آلی خاک سبب افزایش پایداری خاکدانه­ها نیز گردید.