بررسی اثر ضد‌قارچی گیاه نعناع فلفلی (L. Mentha piperita) بر قارچ‏های بیماری‌زای گیاهی

مقدمه: استفاده از عصاره‌های گیاهی به دلیل داشتن خواص دارویی، ضد‌قارچی، ضد‌باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی متابولیت‌های ثانویه در کنترل عوامل میکروبی رو به پیشرفت است. هدف: بررسی فعالیت ضد‌قارچی و یافتن حلال مناسب در استخراج متابولیت‌های موثر گیاه نعناع فلفلی به منظور کنترل قارچ‌های بیماری‌زای گیاهی. روش بررسی: اندام‌های هوایی گیاه نعناع فلفلی پس از جمع‌آوری خشک شده و عصاره آن با استفاده از حلال‌های آب، متانول، اتانول، استون و کلروفرم استخراج شد. تأثیر عصاره‌ها بر روی چهار گونه قارچ بیماری‌زای گیاهی، شامل Rhizoctonia solani، Fusarium oxysporum، Phytophthora drechsleri و sorokiniana Bipolaris به دو روش دیسک کاغذی و اختلاط با محیط کشت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج مطالعه برای دستیابی به بهترین حلال برای استخراج مواد بازدارنده رشد قارچ نشان داد که آب بهترین حلال برای استخراج مواد بازدارنده از نعناع فلفلی است. عصاره استخراج شده با حلال متانول و استون‌ تأثیر کمی بر رشد میسلیومی قارچ‌ B. sorokiniana داشتند و عصاره اتانولی و کلروفرمی به کلی فاقد اثر قارچ ایستایی Fungistatic بودند. در بررسی شیب غلظت عصاره، F. oxysporum و B. sorokiniana در غلظت دو میلی‌گرم بر دیسک کاغذی، تحت تأثیر قرار گرفتند؛ حال آنکه رشد میسلیومی دو قارچ دیگر در غلظت چهار میلی‌گرم بر دیسک کاغذی، تحت تأثیر قرار گرفت. در روش اختلاط با محیط کشت، عصاره آبی در غلظت 500 پی پی ام به طور کامل از رشد P. drechsleri و در غلظت 1000 پی پی ام از رشد‌ B. sorokiniana جلوگیری کرد. حال آن که در مورد دو قارچ دیگر حتی در غلظت 2000 پی پی ام نیز رشد به طور کامل متوقف نشد. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق بیانگر قابلیت گیاه نعناع فلفلی در کنترل قارچ‌های بیماریزای گیاهی می‏باشد. همچنین می‌توان گفت که آب بهترین حلال برای استخراج مواد ضد‌قارچی از این گیاه می‌باشد.