بررسی اثرات تراتوژنیک گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) در موش سوری

مقدمه: گیاه نوروزک از تیره نعنائیان و بومی ایران می باشد. بررسی‌های متعدد نشان داده است این گیاه دارای اثرات فارماکولوژیکی مختلف از جمله اثر ضد هیپرگلیسمی، ضدالتهابی، ضددردی، ضد زخم پپتیک ودر دوز خاصی، اثر شل کنندگی عضلانی و آرام‌بخشی است. هدف: با توجه به امکان مصرف آن در دوران بارداری و مطالعه نشدن اثر آن بر رشد و تکامل جنینی برآن شدیم در این بررسی سمیت جنینی عصاره آبی و الکلی برگ نوروزک در موش سوری بررسی شود. روش بررسی: بدین‌منظور بخشی از حداکثر دوز قابل تحمل عصاره‌های آبی و الکلی از روز ششم تا چهاردهم بارداری به صورت روزانه و داخل صفاقی به موش سوری تجویز شد. جنین‌ها در روز هجدهم با جراحی سزارین خارج شده و از لحاظ ویژگی‌های ظاهری بررسی شدند. سپس جهت بررسی ساختار اسکلتی طی مراحلی فیکس شده و با رنگ‌آمیزی اختصاصی و امواج مایکروویو غضروف و استخوان رنگ شده سپس بررسی شدند. نتایج: تجویز هر دو دوز عصاره‌های آبی و الکلی (28 و 84 mg/kg) برای هر دو عصاره، به ویژه الکلی باعث اختلال در سیر طبیعی افزایش وزن موش‌های باردار و هم‌چنین کاهش معنی‌دار وزن رحم در مقایسه با گروه کنترل شد. قد و وزن جنین‌ها در موش‌های دریافت کننده عصاره‌های آبی و الکلی کاهش قابل ملاحظه‌ای نشان داد. ناهنجاری‌های متعددی در گروه‌های دریافت‌کننده عصاره آبی و الکلی مشاهده شد از جمله می‌توان به اسپینا بیفیدا (بیرون‌زدگی نخاع)، پیچش نامناسب دست و پا، خون‌ریزی شکمی و ناهنجاری‌های استخوانی اشاره کرد. نتیجه‌گیری: بنابراین براساس این بررسی مصرف نوروزک در دوران بارداری حیوانات آزمایشگاهی می تواند منجر به بروز ناهنجاری‌های جنینی متعددی شود. لذا مصرف آن در دوران بارداری باید حداقل با احتیاط فراوان تا مطالعات تکمیلی همراه شود.