بررسـی تنـوع ژنتیکی اکوتیپ‌های باریجه (Ferula gummosa) مناطق مختلف ایـران با استفاده از نشانگر AFLP

مقدمه: باریجه یکی از گیاهان مهم دارویی، صنعتی و آروماتیک ایران است. شیرابه و اسانس این گیاه در صنایع مختلف از جمله داروسازی، غذایی، عطرسازی، چسب‌سازی و نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف: این تحقیق به منظور بررسی تنوع زنتیکی بین اکوتیپ‌های باریجه جمع‌آوری شده از مناطق مختلف کشور که در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد کشت شده بودند، صورت گرفت. روش بررسی: در این بررسی DNA از برگ‌ها استخراج شده و با استفاده از 10 ترکیب آغازگری AFLP تنوع ژنتیکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: در مجموع 296 آلل قابل نمره‌دهی مشاهده شد که 89 درصد چندشکل بودند و تعداد آلل برای هر آغازگر از 20 تا 43 مشاهده شد. میزان تشابه ژنتیکی بین ژنـوتیپ‌ها از 56/0 تا 87/0 متغیر بــود. کمترین تشابه بین آردینه - دره اشک‌ریــزه 3200 و نمدکوثر لار مشاهده شد. بیشترین تشابه نیز بـــین ژنوتیپ‌های آردینه - گردنه‌ولار و پلور مشاهده شد. تجزیه کلاستر، مشخص کرد که تنوع ژنتیکی بالایی بین اکوتیپ‌های باریجه وجود دارد و همچنین معلوم شد که بین تنوع مولکولی و پراکنش جغرافیایی ارتباطی وجود ندارد. نتیجه‌گیری: نتایج‮ ‬این‮ ‬بررسی‮ ‬حاکی‮ ‬از‮ ‬وجود‮ ‬تنوع‮ ‬بالا‮ ‬در‮ ‬بین‮ ‬اکوتیپ‌های‮ ‬موجود‮ ‬باریجه‮ ‬است.‮ ‬با‮ ‬توجه‮ ‬به‮ ‬اینکه‮ ‬اکوتیپ‌های‮ ‬باریجه‮ ‬از‮ ‬مناطق‮ ‬مختلف‮ ‬جغرافیایی‮ ‬هستند‮ ‬و‮ ‬ترکیبات‮ ‬اسانس‮ ‬آنها‮ ‬متفاوت‮ ‬است،‮ ‬وجود‮ ‬تنوع‮ ‬ژنتیکی‮ ‬تاییدکننده‮ ‬این‮ ‬مطلب‮ ‬می‌باشد‮ ‬که‮ ‬اختلافات‮ ‬فیتوشیمیایی‮ ‬نمونه‌ها‮ ‬تنها‮ ‬به‮ ‬واسطه‮ ‬اثر‮ ‬محیطی‮ ‬نمی‌باشد،‮ ‬بلکه‮ ‬توسط‮ ‬عوامل‮ ‬ژنتیکی‮ ‬هم‮ ‬کنترل‮ ‬می‌شوند‮ ‬و‮ ‬این‮ ‬نتایج‮ در‮ ‬مدیریت‮ ‬ژرم‮ ‬پلاسم‮ ‬باریجه‮ ‬می‌تواند‮ ‬مفید‮ ‬باشد‮.