بحران هویت؛ بستر فکری افراط‌گرایی (سلفیه‌ی جهادی) معاصر

نویسنده

  • مختار شیخ حسینی استادیار، گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
چکیده مقاله:

در این پژوهش به بررسی زمینه‌ی فکری افراط­گرایی معاصر در جهان عرب پرداخته‌ایم که در قالب جریان سلفیه‌ی جهادی ظهور یافته و مبنای اعمال خشونت‌آمیز سازمان­هایی مانند داعش و القاعده شده‌ است. روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. یافته­ها نشان می­دهند الغای خلافت عثمانی در 1924میلادی به‌مثابه مهم‌ترین زمینه‌ی گسست هویتی در بین اسلام­گرایان معاصر عرب عمل کرده است؛ در این میان، پروژه­های احیای خلافت نیز علی‌رغم جذابیت‌شان، در هویت­بخشی موفق نبوده­اند. در چنین بستری، جریان‌ سلفیه‌ی جهادی با ترسیم وضع موجود براساس مفاهیم «جاهلیت و حاکمیت بغیرماانزل­الله»، تصویرسازی از وضع مطلوب برمبنای مفهوم «احیای خلافت» و ابزار رسیدن به وضع مطلوب با تکیه‌بر مفهوم «جهاد»، سعی دارد یک نظام فکری گره‌گشا را برای پرکردن خلاء هویتی پساخلافت ارائه کند. این تلاش‌ها منجر به تولید اندیشه‌ی افراط و اعمال خشونت­آمیز شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بحران هویت در عراق معاصر: واکاوی علل و زمینه ها

بسیاری ازدولت­ها خصوصا در جهان سوم با مساله شکل نگرفتن هویت جمعی در قلمرو سیاسی خود مواجه هستند. تکوین یک شعور مشترک بین اعضای این دولت­ها که با آن خود را از دولت­های دیگر تمییز دهند به تاخیر افتاده است؛ شکل نگرفتن هویت جمعی برای سامان سیاسی دولت­ها به حدی مهم است که از آن به عنوان یکی از مهمترین زمینه­های ایجاد بحران برای  دولت­ها یاد می­شود. عراق از زمان شکل­گیری در 1921م تا امروزه یکی از کش...

متن کامل

مدرنیته و بحران هویت معاصر؛ بر مبنای آرای داریوش شایگان

داریوش شایگان، در کنار اندیشمندانی چون سید احمد فردید، جلال آل احمد و علی شریعتی، از برجسته­ترین اندیشمندان پنج دهۀ اخیر ایران محسوب می­شود. از مباحث کانونی و محوری در آثار این اندیشمندان، پرداختن به مسئلۀ هویت و هویت ایرانی، در مواجهه با چالش­های پیش روی در جهان مدرن است. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که «داریوش شایگان چه رویکردی را در خصوص بحران هویت جهان معاصر پی می­گیرد؟» ایدۀ مق...

متن کامل

علت کاویِ بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران

«بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران» موضوعی است که تاکنون، تألیفات متعددی پیرامون آن نگاشته شده است. اغلب آنها به تحلیل کالبدیِ مصادیق این مسئله پرداخته ‌اند اما این مهم، مسئله‌ای نیست که تحلیل و ریشه‌یابیِ آن را بتوان در حوزه‌های کالبدی-فضاییِ صرف ژرفکاوی نمود. پرسشی که شاکله اصلی این پژوهش را شکل می-دهد این است که «منشأ بروز بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران چیست؟». برای پاسخ‌گو...

متن کامل

بحران هویت در عراق معاصر: واکاوی علل و زمینه ها

بسیاری ازدولت­ها خصوصا در جهان سوم با مساله شکل نگرفتن هویت جمعی در قلمرو سیاسی خود مواجه هستند. تکوین یک شعور مشترک بین اعضای این دولت­ها که با آن خود را از دولت­های دیگر تمییز دهند به تاخیر افتاده است؛ شکل نگرفتن هویت جمعی برای سامان سیاسی دولت­ها به حدی مهم است که از آن به عنوان یکی از مهمترین زمینه­های ایجاد بحران برای  دولت­ها یاد می­شود. عراق از زمان شکل­گیری در 1921م تا امروزه یکی از کش...

متن کامل

بحران انسانشناسى معاصر

نوشتار حاضر، بررسى اجمالى مجموعه فعالیتها و مطالعاتى است که در شاخه هاى مختلف معرفت، راجع به انسان و شناخت ابعاد وجودى او صورت پذیرفته است و هدف آن یافتن پاسخى براى دو پرسش است الف) آیا انسانشناسى معاصر دچار بحران است؟ ب) در صورت وجود بحران، آیا راه حلّى عملى براى خروج از بحران وجود دارد؟ پیش از ورود به بحث لازم است مراد خود را از دو واژه «انسانشناسى» و «بحران» روشن کنیم.

متن کامل

واکاوی مدیریت بحران در هویت سیستمی معماری و شهرسازی معاصر ایران

مقدمه و هدف پژوهش: شناخت بحران نیازمند سیستمی کردن تئوری‌ها می‌باشد. امروزه مدیریت بحران در حوزه‌های کالبدی معماری و شهرسازی، محور توجه اکثر معماران و شهرسازان قرار گرفته است، در حالی که بحران‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این حوزه مغفول مانده است. بحران فرهنگی به عنوان اساس سایر بحرانها، موضوعی است که بیش از پیش باید مورد توجه قرار بگیرد و بدون نگرش سیستمی در جهت سازماندهی معماران، ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 90

صفحات  151- 171

تاریخ انتشار 2020-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023