بحثی در باب چپ‌نشانیِ1 فارسی و چالش‌های نظری آن برای دستور نقش و ارجاع

نویسنده

چکیده مقاله:

در این مقاله ابتدا به معرفی چپ‌نشانی و پیامدهای ساخت اطلاعی آن در زبان فارسی می‌پردازیم. چپ‌نشانی در زبان فارسی از منظر ساخت اطلاع در قالب دو ساخت چپ‌نشان مبتداساز و تقابل‌ساز تحقّق می‌یابد. ساخت ملکی بیرونی دوگانه به عنوان یک ساخت چپ‌نشان مبتداساز میزبان دو سازۀ گسستۀ چپ‌نشان در حاشیۀ بند می‌شود. دو ویژگی درون بندی بودن و کانونی بودن سازۀ چپ‌نشان ساخت چپ‌نشان تقابل‌ساز را از ساخت مبتداساز جدا می‌کند. هر یک از این دو ساخت ویژگی‌های نحوی و ساخت اطلاعی ویژه‌ای دارند که ساخت لایه‌ای بند در دستور نقش و ارجاع به عنوان چارچوب نظری این پژوهش از تبیین آن‌ها باز می‌ماند. نگارنده در این مقاله می‌کوشد تا با الحاق مؤلفه‌های ساخت اطلاعی چون برجستگی گفتمانی و تقابل به معنی گزینش از میان مجموعه‌ای با اعضای مشخص به واژگان ساخت اطلاعی در این الگوی دستوری، دو جایگاه نحوی زبان- ویژه را به حاشیۀ چپ مرکز در ساخت لایه‌ای بند معرفی کرده تا بر کفایت رده‌شناختی ساخت لایه‌ای بند بیفزاید. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه گروه صفتی زبان فارسی در دستور نقش و ارجاع

مقالة حاضر به هدف بررسی شیوة تحلیل گروه صفتی زبان فارسی در دستور نقش و ارجاع و ارزیابی محاسن و معایب آن تدوین گردیده است. در این نظریه، گروه مستقلی تحت عنوان گروه صفتی وجود ندارد، بنابراین صفات در نقش اسنادی به صورت محمول در هسته بند و در نقش وصفی به صورت وابستة توصیفی در قسمت حاشیه هستهاسم تحلیل می‌شوند که می‌توانند به نوبة خود وابسته‌هایی به صورت عناصر موضوع یا غیر موضوع نیز به همراه داشته با...

متن کامل

کارآیی دستور نقش ‌و ارجاع و دستور نقش‌‌گرای نظام‌مند در طبقه‌بندی افعال زبان فارسی: نوع عمل درمقایسه با فرآیند

ازنظر رویکرد‌های نقش‌گرا، بشر زبان را به‌منزلۀ ابزاری برای ایجاد ارتباط به‌کار می‌برد تا بتواند به بازنمایی آنچه در جهان رخ می‌دهد، بپردازد. با توجه به اینکه در زبان شیوه‌های مختلفی برای بازنمایی این وضعیت‌ها و رخدادها، یا به‌عبارتی این وضعیت‌های امر وجود دارد، یکی از بخش‌های اصلی، حداقل در انگارة دستورهای نقش‌گرا، طبقه‌بندی شیوه‌های مختلف بازنمایی‌ وضعیت‌های امر است. هدف پژوهش حاضر بررسی شباهت...

متن کامل

بررسی نحوی و کار‏برد‏شناختی ساخت‌های اسنادی‏شده در زبان فارسی بر‏اساس دستور نقش و ارجاع

در این نوشتار، جمله‏های اسنادی‏شده در زبان فارسی را در‏چهار‏چوب نظریه‏ای نقش‏گرا، به‏لحاظ نحوی و کار‏برد‏شناختی بررسی کرده‏ایم. هدف از نگارش این مقاله، از یک سو، تبیین ویژگی‌های نحوی جمله‏های اسنادی‏شده در‏چهار‏چوب دستور نقش و ارجاع، و از سوی دیگر، یافتن ارتباط بخش ساخت اطلاع و به‏ویژه ساخت کانون این نظریه در استفاده از این‏گونه جمله‏ها و نیز پی‏بردن به عوامل مختلف اطلاعی در به‏کار‏گیری آن‌هاست...

متن کامل

جملات مرکب در زبان فارسی تحلیلی بر پایة نظریة دستور نقش و ارجاع

در این مقاله، ساختار جملات مرکب زبان فارسی بر پایة نظریة «دستورِ نقش و ارجاع» بررسی می‌شود. این نظریه را، در سال 1997، رابرت دی. ون ولین و رندی جی. لاپولا مطرح کردند و، در سال 2005، ون ولین نسخة نهایی آن را ارائه داد. دستور حاضر سه نوع رابطه را با عنوان «هم‌پایگی»، «ناهم‌پایگی» و «هم‌وابستگی» بین جملات مرکب مطرح می‌سازد و سه سطحِ اولیة پیوند را «بند»، «کانون»، و «هسته» می‌داند. سه نوع رابطة احتما...

متن کامل

بررسی محمول های مکانی در زبان فارسی براساس دستور نقش و ارجاع/ رضایی- عظیم دخت

این پژوهش در پی آن است محمول‌های مکانی در زبان فارسی را در چارچوب دستور نقش و ارجاع، دو تحلیل ارائه‌شده از سوی ون‌ولین و لاپولا (1997) و همچنین بتین (2004) بررسی کند و دسته‌بندی معنایی از محمول‌های مذکور ارائه دهد. در کنار این هدف اصلی، هدف دیگری که پی می‌گیریم محک کارایی هر یک از تحلیل‌های یاد‌شده در زبان فارسی و به‌ویژه تحلیل ارائه‌شده از سوی بتین است. بتین (2004) معتقد است تشابهی میان ظرفیت ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 2

صفحات  45- 64

تاریخ انتشار 2019-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023