بازیابی تکههای کهنالگوی مام مِهین در شعر حافظ
نویسنده
چکیده مقاله:
در این نوشتار سعی بر آن است که نمودهای تغییریافتۀ کهنالگوی مام مِهین(1) در شعر حافظ ردیابی شود. نمودهایی که بعد از متلاشی شدن شخصیت یگانۀ این عنصر مادینه قدرتمند، ابتدا در قالب خدابانوها به زندگی خود ادامه داد و سپس به ضمیر ناخودآگاه انسان منتقل شد و دوباره از طریق هنر بر ذهن و زبان نوع بشر جاری گشت. این جستوجو میتواند پاسخی برای این پرسشها بیابد که آیا میتوان گفت حافظ جزو آن دسته از شاعران نابغهای است که فواصل تاریخی و جغرافیایی مانع بروز و ظهور آرکیتایپها در شعر او نشده است؟ مام مِهین در ضمیر ناخودآگاه جمعی ایرانیان با توجه به پیشینۀ اساطیری زنسالارانۀ این سرزمین با چه کیفیتی میزید؟ آیا در یک نگاه کلی این تصویر به سمت قطب منفی تمایل دارد یا قطب مثبت؟ بر این اساس به این نتیجه رسیدیم که شعر حافظ شعری است که بستر ظهور و تجلی تصاویر ناب و شفافی را از مام مهین فراهم آورده است و این موضوع از وسعت مشرب و شفافیت و در دسترس بودن ناخودآگاه حافظ سرچشمه میگیرد
منابع مشابه
بازیابی تکه های کهن الگوی مام مِهین در شعر حافظ
در این نوشتار سعی بر آن است که نمودهای تغییریافتۀ کهن الگوی مام مِهین(1) در شعر حافظ ردیابی شود. نمودهایی که بعد از متلاشی شدن شخصیت یگانۀ این عنصر مادینه قدرتمند، ابتدا در قالب خدابانوها به زندگی خود ادامه داد و سپس به ضمیر ناخودآگاه انسان منتقل شد و دوباره از طریق هنر بر ذهن و زبان نوع بشر جاری گشت. این جست وجو میتواند پاسخی برای این پرسشها بیابد که آیا میتوان گفت حافظ جزو آن دسته از شاعران...
متن کاملحافظ و نام مهین خداوند
تفاسیر قرآن و کتاب های صوفیه، در بردارنده مفاهیم بسیاری در ارتباط با ادبیات و الهیات اسلامی است که مطالعه روشمند و دقیق این مفاهیم می تواند به نتایج درخشانی منجر شود. اسم عظم یانام مهین یکی ازعمده و اساسی ترین این مفاهیم است که در طول تاریخ تفکر اسلامی، محل تامل و مداقه بخش عمده ای از اندیشمندان بوده است.شگفت انگیزی و جاذبه این مقوله به گونه ای بوده است که بسیاری از عرفا و صوفیه درباره آن به گم...
متن کاملحافظ و نام مهین خداوند
تفاسیر قرآن و کتاب های صوفیه، در بردارنده مفاهیم بسیاری در ارتباط با ادبیات و الهیات اسلامی است که مطالعه روشمند و دقیق این مفاهیم می تواند به نتایج درخشانی منجر شود. اسم عظم یانام مهین یکی ازعمده و اساسی ترین این مفاهیم است که در طول تاریخ تفکر اسلامی، محل تامل و مداقه بخش عمده ای از اندیشمندان بوده است.شگفت انگیزی و جاذبه این مقوله به گونه ای بوده است که بسیاری از عرفا و صوفیه درباره آن به گم...
متن کاملزمان در شعر حافظ
یکی از جنبههای فلسفی شعر حافظ، شیوه استفاده او از مقولههای مختلف زمان و تصرف شاعرانه وی در آن است. از منظر فلسفه هنر، شعر از جمله هنرهایی است که در زمان، اجرا (خوانده) میشود و اجرای آن به گونه ای است که زمان حال در آن محور قرار میگیرد. با توجه به اینکه در شعر دو افق گذشته و حال با یکدیگر تلاقی پیدا میکنند، بر اثر آن، نوعی زمان به وجود میآید که میتوان آن را زمانِ جهانِ متن یا زمان دراماتیک ...
متن کاملخرقهسوزی در شعر حافظ
«خرقهپوشی» از جمله آیینها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر بهدرآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد بهویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ میداده است؛ «خرقه از سر بهدرآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاهها ر...
متن کاملمستورة کردستانی مهین بانوی شعر و هنر و عرفان
از میان زنان شاعر پارسیگوی تنها تعداد محدودی از آنان علاوه بر داشتن جوهره و توانایی شعری از خط فکری معینی پیروی میکنند. از این روست که این افراد، نامی درخور و سزاوار در تاریخ ادبیات زنان ایران به دست آوردهاند. یکی از برجستهترین این بانوان، بزرگ بانوی شعر و ادب و عرفان، ماهشرف خانم، معروف به مستورة کردستانی است. شاعری دارای فضل و کمال و خط و ربط و شعر و انشا. در مدت نزدیک به 90 سال که از د...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 41
صفحات 105- 140
تاریخ انتشار 2016-01-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023