بازنمایی کلیشه‌های جنسیّتی در کتابهای فارسی دورۀ پنجساله ابتدایی
نویسندگان
چکیده مقاله:
چکیده در این مقاله، سعی شده است با تحلیل محتوای کتب درسی، موضوع تبعیض جنسی کشف، انتزاع، و به اشکال گوناگون مفهوم‌سازی شود، تا با حصول شناخت کاملی از این پدیدۀ تحقق‌یافته در متون درسی، مشخص شود که چگونه نظام آموزش و پرورش و نهاد مدرسه در ایران، کلیشه‌های جنسیتی بین دختر و پسر را بازتولید و در ذهنِ دانش‌آموز عادی‌سازی می‌کند؛ چراکه نهاد آموزش و پرورش از جمله عوامل جامعه‌پذیری اعضای جدید جامعه است . این پژوهش بر آن است تا تبیین کند تمایزات رفتاری از نوع اجتماعی‌شدن افراد نشئت می‌گیرد نه تفاوت‌های بیولوژیکی و زیستی افراد. به‌صراحت می‌توان گفت که در بیشتر جوامع کنونی، نقشهای مردانه، مردان را در منزلت و ارزشهای فرهنگی بالاتری از زنان قرار می‌دهد. این باور در محتوای کتابهای درسی که قطبی شده و رنگ جنسوندی پیدا کرده مشهود است. در نتیجه، جنس‌ها از کلیشه‌های تجویزی پیروی می‌کنند. پرسش این است: آیا نقش‌ها و هویت جنسی به طور طبیعی، تفاوت‌های زیستی را بیان می‌کند؟ یا بستر جامعه‌پذیری به این معضل دامن می‌زند؟ در این پژوهش کلیشه‌های تبعیض‌آمیز جنسوندی در کتابهای اول تا پنجم دبستان، هم ازنظر کمّی و هم ازنظر کیفی بررسی شده است. در بخش نخست، قیاس کثرت و قلّت اشخاص مذکر و مؤنث موجود در کتب درسی به عمل می‌آید و در بخش کیفی، صفات و ویژگی‌های هر دو جنس و کارکردهای آنان از متن درس‌ها استخراج و در روندِ بررسی نقشهای زنانه و مردانۀ نمودیافته در متن‌ها و تصاویر کتابهای درسی، این کلیشه‌های جنسیتی مشخص می‌شود.
منابع مشابه
بازنمایی کلیشه های جنسیّتی در کتاب های فارسی دورۀ پنجساله ابتدایی
چکیده در این مقاله، سعی شده است با تحلیل محتوای کتب درسی، موضوع تبعیض جنسی کشف، انتزاع، و به اشکال گوناگون مفهوم سازی شود، تا با حصول شناخت کاملی از این پدیدۀ تحقق یافته در متون درسی، مشخص شود که چگونه نظام آموزش و پرورش و نهاد مدرسه در ایران، کلیشه های جنسیتی بین دختر و پسر را بازتولید و در ذهنِ دانش آموز عادی سازی می کند؛ چراکه نهاد آموزش و پرورش از جمله عوامل جامعه پذیری اعضای جدید جا...
متن کاملبازنمایی کلیشه‌های جنسیتی در موسیقی رپ فارسی
پژوهش پیش رو به دنبال الگوبندی و تحلیل چگونگی بازنمایی کلیشه های جنسیتی در موسیقی رپ فارسی است. برای نیل به این هدف، این مطالعه با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و بررسی 95 آهنگ رپ فارسی به روش نمونه‌گیری هدفمند با استراتژی نمونه‌گیری حداکثر تغییرات، مقولات مرتبط با کلیشه جنسیتی بازنمایی‌شده در رپ فارسی را شناسایی و مورد تحلیل قرار داده است. در این زمینه سه مقوله اصلی و ده مقوله فرعی ق...
متن کاملنقشهای زنان و مردان در کتابهای فارسی دورة ابتدایی
محتوای کتابهای درسی می‌تواند در شکل‌گیری دیدگاهها، بازخوردها و ارزشهای کودکان به شدت مؤثر باشد. این بررسی به منظور به تصویر کشیدن نقش زنان و مردان در کتابهای فارسی اول تا چهارم انجام شد. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که : الف) 262 ارزش مثبت به مردان و 129 ارزش مثبت به زنان نسبت داده شده بودند، ب) 1266 و 507 جمله به ترتیب مشتمل بر مفاهیمی درباره مردان و زنان بودند. افزون بر آن، این مفاهیم بازخورد م...
متن کاملچگونگی بازنمایی ویژگی‌های جنسیتی در جوک‌های فارسی تلگرامی
جوکها به‌منزلۀ خردهفرهنگهای هر جامعه، معانی و مفاهیم اجتماعی گوناگونی را بازنمایی می‌کنند که نشانگر فضای ذهنی آن جامعه و ویژگی‌های افراد آن است. در این میان، جوک‌های جنسیتی نمایشگر نگاه اجتماعی جامعه به مقولۀ جنسیت هستند. اقبال جامعۀ ایران به فناوریهای نوین تلفن همراه و پیامرسانها ازجمله، تلگرام از یکسو و کشیده شدن جوکها به این فضا از سوی دیگر، لزوم بررسی و مطالعه آن را بیشتر از قبل م...
متن کاملبازنمایی مؤلفه‌های هویت ملی در کتب فارسی دوره ابتدایی
بازنمایی مؤلفه‌های هویت ملی در کتب فارسی دوره ابتدایی محمود شارعپور[1] محمدرضا سلیمانی بشلی[2] آمنه شکراللهی[3] تاریخ دریافت: 27/2/92 تاریخ پذیرش: 20/4/92 چکیده کتابهای درسی در نظام‌های آموزشی متمرکز، به عنوان اسناد و منابع مکتوب و مدون، محور آموزش و پرورش محسوب می‌شود و فعالیت‌ها و تجارب تربیتی دانش‌آموزان، توسط معلم، حول محور آن سازماندهی می‌شود. در نتیجه در تألیف و سازما...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 3 شماره 3
صفحات 7- 40
تاریخ انتشار 2013-03
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023