بازنمایی واقعیت در سلجوقنامۀ ظهیرالدّین نیشابوری: از داستان‌پردازی تا گفتمان‌سازی
نویسندگان
چکیده مقاله:
بسیاری از راویان تاریخ‌های کلاسیک فارسی سعی می‌کنند به صورت خودافشایی یا غیرمستقیم، عینیت‌گرایی یا بی‌طرفی خود را با مخاطب در میان بگذارند؛ از میان این مورخان، «مؤلف‌ـ راویِ» سلجوقنامه با وجود سال‌ها خدمت در دربار و معلمی دو تن از شاهان سلجوقی، آشکارا در درون متن چنین ادعایی نمی‌کند، ولی با ارجاع به نشانگان متنی می‌توان به شکل‌هایی از تکاپوی غیرمستقیم وی دست یافت که سعی می‌کند روایت خود را درست، دقیق و خالی از موضع‌گیری بنمایاند تا ضمن جلب اعتماد مخاطب، واقعیت‌ها را به شکلی ویژه تولید کند یا رواج دهد. این نوشتار انواع گفتمان‌سازی و مداخلۀ آگاهانه یا ناآگاهانۀ مولف-راوی سلجوقنامه را در برساختن واقعیت یا واقعیت‌های تاریخی آل سلجوق، با استناد به تمایز نهفته در دو اصطلاح روایت‌شناختی «داستان» و «گفتمان» و نیز با تکیه بر انواع گفتمان در صورت‌بندی ژپ لینت ولت طبقه‌بندی و تحلیل کرده‌است. نتیجه نشان می‌دهد که مؤلف‌ـ راوی دانسته یا نادانسته در قالب انواع گفتمان وجهی، توضیحی، انتزاعی، عاطفی و ارزیابی‌کننده با فروعات آن‌ها، سطوحی از واقعیت را به نفع یا علیه کسانی سوق داده یا تثبیت کرده‌است که پیامد آن، مشروعیت‌بخشی به برخی رخدادها و اشخاص یا مشروعیت‌زدایی از آن‌هاست.
منابع مشابه
نزاع قدرت در حکومت سلجوقی به روایت سلجوقنامه ظهیرالدین نیشابوری
ساختارحکومتسلجوقی(590-431ق)به لحاظ شرکت نهادها و کنشگران مختلف در بستر فعالیتهای سیاسی، شاخصههایی دارد که در مقایسه با دیگر حکومتها و سلسلههای ایرانی پس از اسلام در نوع خود بینظیر است. سلجوقنامه ظهیرالدین نیشابوری بر خلاف متن موجزش، روایتی عینی و پرمعنا از نحوة شکلگیری و تداوم ساختار قدرت سلجوقی بهدست می‌دهد. توجه مورخ به امرا، به عنوان گروهی مؤثر در تحولات سیاسی این دوره و تلاش نهاد دیو...
متن کاملبررسی تطبیقی تاریخنگری و تاریخنگاری نیشابوری و راوندی
ظهیرالدین نیشابوری، نویسندۀ سلجوقنامه، و محمدبنعلیبنسلیمان راوندی، نویسندۀ راحۀالصدور و آیۀالسرور، دو مورّخ فارسینویس متعلق به دورۀ سلجوقیاند که بین آثار این دو شباهتها و تفاوتهایی دیدهمیشود. این پژوهش در صدد است تا با روش تطبیقی و تحلیلی، به بررسی تاریخنگری و تاریخنگاری این دو مورّخ پرداخته و دریابد: آیا نسخهبرداری راوندی از سلجوقنامۀ نیشابوری فقط انتقال دادههای تاریخی است یا تاری...
متن کاملسیاحت نامه ی ابراهیم بیگ از بازنمایی واقعیت تا کارویژه های رسانه ای
دیرباز ابزار و وسایل مختلفی برای تعامل و کنش ارتباطی و فرهنگی وجود داشته است. یکی از این ابزارها، سیاحت‌نامه و داستان‌ها‌‌ی تخیلی جهانگردان است که البته پیشینه‌ی آن در غرب به سده‌ها‌‌ی قبل می‌رسد. کارویژه‌ی بسیاری از این سیاحت‌نامه‌ها‌‌در وهله‌ی نخست، نقد مناسبات موجود بوده است. «سیاحت‌نامه‌ی ابراهیم‌بیگ» یکی از این کتاب<span class="s9...
متن کاملنزاع قدرت در حکومت سلجوقی به روایت سلجوقنامه ظهیرالدین نیشابوری
ساختارحکومتسلجوقی(590-431ق)به لحاظ شرکت نهادها و کنشگران مختلف در بستر فعالیتهای سیاسی، شاخصههایی دارد که در مقایسه با دیگر حکومتها و سلسلههای ایرانی پس از اسلام در نوع خود بینظیر است. سلجوقنامه ظهیرالدین نیشابوری بر خلاف متن موجزش، روایتی عینی و پرمعنا از نحوة شکلگیری و تداوم ساختار قدرت سلجوقی بهدست می دهد. توجه مورخ به امرا، به عنوان گروهی مؤثر در تحولات سیاسی این دوره و تلاش نهاد دیو...
متن کاملاستانداردهای آموزش عالی: از آرمان تا واقعیت
قرن بیست و یکم، قرن دانش بنیان نامیده شده است. در این راستا، از یک سو، نقش نظام‌های آموزش عالی در تولید، اشاعه و کاربست دانش در توسعة کشورها انکارناپذیر است و از سوی دیگر، با توجه به افزایش جمعیت دانشجویی در نظام‌های آموزش عالی در کشورهای مختلف و ناهماهنگی این افزایش با رشد سایر عوامل دروندادها و فرایندهای نظام‌های یاد شده، ارزیابی و ارتقاء مستمر کیفیت این نظام‌ها را الزامی کرده است؛ بدین جهت و...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 1
صفحات 255- 274
تاریخ انتشار 2019-04-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023