بازنمایی سینمایی بافت سیاسی ایران؛ تحلیل گفتمان انتقادی موردی فیلم «هویت»

نویسندگان

  • محمدحسن هاشم خانلو ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات گرایش مطالعات سیاست‌گذاری از دانشگاه امام صادق (ع).
چکیده مقاله:

مقاله‌ی حاضر با استفاده از نظریه‌ی بازنمایی و بهره‌گیری از تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به چگونگی بازنمایی مناسبات سیاسی در فیلم «هویت» (حاتمی‌کیا، 1364) می‌پردازد و پس از تبیین زمینه‌ی سیاسی و معرفی جناح‌ها و گروه‌های موجود در دوره‌ی تولید متن، موضع‌گیری فیلم در میان گفتمان‌های رقیب را مشخص می‌کند.  در نهایت پس از تحلیل متن فیلم، استخراج انواع گفتمان (و تفاسیر آنها از زمینه‌های موقعیتی و بینامتنی) و تبیین آنها، ادعا می‌شود فیلم «هویت» در ابتدا با حمایت از گفتمان‌ اسلام‌گرای طرفدار امام خمینی، که به‌طور خاص، حزب جمهوری اسلامی نماینده‌ی آن بوده است، با گفتمان‌های لیبرال سکولار، چپ سکولار و دیگر نگرش‌های اسلامی رقیب، مخالفت می‌کند و سپس با توجه به اختلاف درونی این گروه اسلام‌گرا، با حمایت از موضع‌گیری‌ها و رویکردهای جناح چپ سنتی (که در آن زمان جریان حاکم در کشور بوده است) آن را بر جناح راست سنتی ترجیح می‌دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازنمایی انگیزه حضور جوانان در دفاع مقدس: تحلیل گفتمان فیلم سینمایی اخراجی ها

این مقاله پژوهشی، بر اساس کاربرد روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام) تنظیم شده است. در فیلم سینمایی اخراجی‌ها پانزده انگیزه شاخص بازنمایی ‌شده‌ و گفتمان‌های ارزشی، ملی و خودگرایانه از فیلم سینمایی مذکور استخراج شده‌اند. توضیح آنکه از مهم‌ترین رخدادهای اجتماعی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، وقوع جنگ تحمیلی میان ایران و عراق است. اتفاقی که بر بسیاری از مسائل کشور هم‌چون مسائل فرهنگی و ارتباطی موثر بود...

متن کامل

تحلیل بازنمایی روحانیت در سینمای ایران مطالعۀ موردی؛ تحلیل گفتمان فیلم «طلا و مس»

امروزه رسانه‌های جمعی زمینه را برای بیان مسائل زندگی عموم در سطح ملی و بین‌المللی فراهم آورده‌اند. صنعت سینما در نقش رسانه‌ای تأثیرگذار، برای نمایش و معرفی برخی از این عناصر اصیل در قالب الگویی پایدار کوشیده است؛ اما از ابتدای شکل‌گیری تا کنون، به دلیل محدودیت‌های هر دوره، تنوع ژانر اندکی داشته است و همین موضوع، بر شخصیت‌پردازی فیلم‌ها و ارائۀ الگوهای انسانی و شخصیت‌های رفتاری و اخلاقی تأثیر چش...

متن کامل

ارائۀ مدلی برای تحلیل گفتمان انتقادی فیلم

با سیطرۀ روزافزون تصاویر در دوران معاصر و غلبۀ «فرهنگ دیداری»، توجه به روش‌های تحلیل تصاویر و متون دیداری نیز افزایش یافته است. در این مقاله تلاش می‌کنیم تا ضمن اشاره به پیچیدگی‌های نظری تحلیل تصاویر به مدلی برای تحلیل گفتمان انتقادی فیلم دست یابیم. با توجه به نظام‌مند بودن رهیافت «فرکلاف» به تحلیل گفتمان انتقادی، مدل سه بُعدی وی را مبنای کار قرار دادیم. با این حال، ابزارهایی که فرکلاف برای تحلی...

متن کامل

تحلیل گفتمان بازنمایی ایدز در سینمای ایران مطالعه موردی فیلم «پابرهنه در بهشت»

در این مقاله به تحلیل گفتمان بازنمایی ایدز در فیلم «پابرهنه در بهشت» ساخته بهرام توکلی در سال 1384 پرداخته‌ایم. با استفاده از روش و نظریه «گفتمان» لاکلا و موفه دو گفتمان رقیب با دال‌های مرکزی «بیمار به عنوان گناهکار» در رویکرد پزشکی زیستی و «بیمار به عنوان انسان» در رویکرد پزشکی زیستی- روانی- اجتماعی شناسایی شدند. همچنین با مفهوم «اختراع ایدز» ِ سیندی پاتون نفوذ قدرت بر حقوق مدنی این بیم...

متن کامل

بازنمایی گفتمان سنت اسلامی از تجربه دینی در سینمای ایران؛ تحلیل گفتمان فیلم زیر نور ماه

مقاله حاضر با استفاده از نظریه بازنمایی و رویکرد تحلیل گفتمانی، به بازنمایی گفتمان سنت اسلامی در رابطه با تجربه دینی در سینمای ایران می‌پردازد. در واقع، سنت تنها گفتمانی است که دین و آموزه‌های وحیانی را به‌طور متقن می‌پذیرد و “عقل قدسی” نیز معیار داوری گفتمان سنت اسلامی در باب مسائل شناختی، هستی‌شناختی و اخلاقی است و در هیچ نقطه‌ای با آموزه‌های وحیانی در تقابل قرار نمی‌گیرد. تجربه دینی هم که تا...

متن کامل

بازنمایی فرهنگ رضوی در سینمای ایران مطالعۀ موردی؛ فیلم سینمایی «کیمیا»

این مقاله با هدف بررسی بازنمایی فرهنگ رضوی در سینمای ایران،‌ به معرفی اجمالی و مرور مـهم‏تریـن فیلم‌های ساخته شده دربارۀ فرهنگ رضوی در کشورمان در سال‌های پس از انقلاب اسلامی می‏پردازد. در بررسی متمرکزتر موضوع، فیلم سینمایی کیمیا را به عنوان یکی از فیلم‌های مهمی که در بخش زیادی از آن ارتباط معنوی با امام رضا (ع) در کانون توجه فیلم‏ساز قرار گرفته، تحلیل کرده‏ایم. در بررسی این فیلم که در زمرۀ فیل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 2

صفحات  171- 188

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023