بازنمایی رنگ عناصر چهارگانه تصویر فرشتۀ چهارسر در کتاب معراج‌نامۀ میرحیدر بر مبنای نجوم

نویسندگان

  • زهره طباطبایی گروه هنر اسلامی- دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده مقاله:

بیان مسئله:نگاره‌ها سوای بازنمایی افراد و حالت‌ها و رویدادها، نمادها و تمثیل‌های بسیار کهنی را نیز با خود حمل می‌کنند که برای فهم معنای آنها به شناخت تاریخ فرهنگی و فرهنگ نیاز است. آیکونوگرافی از آغاز قرن بیستم این وظیفة علمی را در حوزة تاریخ هنر برعهده گرفته است تا با استناد به منابع نوشتاری، موضوعات بازنمایی‌شده در آثار هنری را شناسایی و تحلیل کند. این تحقیق به تحلیل تصویر فرشتة چهارسر در کتاب معراج‌نامة میرحیدر می‌پردازد؛ موجودی که علاوه بر دین اسلام در دین یهود نیز مشاهده می‌شود. در تحقیقاتی که محققان در این زمینه انجام داده‌اند، تصویر فرشتة چهارسر (سر انسان، شیر، گاو و پرنده) از سویی بازنمودی از چهار صورت فلکی اصلی منطقه‌البروج در 4000 ق.م. و از سوی دیگر بازنمود عناصر چهارگانة وابسته به همان چهار صورت فلکی است که در نجوم کهن کاملاً شناخته شده است. پرسش تحقیق:چه ارتباطی میان رنگ تصاویر فرشتة چهارسر و رنگ تصاویر چهار صورت فلکی اصلی منطقه‌البروج و عناصر چهارگانة وابسته به چهار صورت فلکی اصلی وجود دارد؟ هدف تحقیق:تحقیق پیشِ رو بر آن است تا تأثیر معتقدات نجومی در ارتباط با رنگ چهار صورت فلکی اصلی منطقه‌البروج و عناصر چهارگانة وابسته به آن را به عنوان عالم کبیر بر تصاویر ادیان مختلف به عنوان یکی از عرصه‌های تجلی باورها و اعتقادات مردمان در ادوار مختلف به عنوان عالم صغیر بررسی کند. روش تحقیق:این تحقیق با روش تاریخی-تطبیقی و با رویکرد آیکونوگرافی به تحلیل تصویر فرشتة چهارسر در کتاب معراج‌نامة میرحیدر می‌پردازد. نتیجه گیری:نتایج به‌دست‌آمده نشانگر این مطلب است که رنگ تصاویر فرشتة چهارسر با رنگ صور فلکی اصلی منطقه‌البروج و عناصر چهارگانة وابسته به آن منطبق است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نمادشناسی تصویر حاملان عرش در کتاب عجایب المخلوقات قزوینی بر پایه نجوم

تصاویر دینی را می توان یکی از مجاری انتقال مفاهیم اجتماعی و فرهنگی دانست؛ اما متأسفانه همیشه تفاسیر سطحی و کلیاز آن ارائه می شود؛ بر این اساس در این پژوهش سعی بر آن است که اجزا و ساختار تصویر حاملان عرش خداوند در کتاب عجایبالمخلوقات قزوینی بررسی شود. این نقوش هم در متون اسلامی به عنوان حاملان عرش خداوند و هم در متون نجومی به عنوانصورفلکی منطق هالبروج مشاهده می شوند. هدف این پژوهش کشف ارتباط بین...

متن کامل

بررسی رنگ در ستارگان و دانش نجوم

بررسی نورها و رنگ‌ها، ابزاری مهم در راستای شناخت کیهان و درک قوانین حاکم بر آن به‌شمار می‌رود. هدف از این مطالعه، مروری بر یافته‌های بشر در این حوزه و دست‌آورد‌های علمی او در سایه‌ شناخت و تحلیل نورها و رنگ‌های کیهانی است. بررسی این دستاوردها نشان می‌دهد واکنش‌ها و فعل و ‌انفعالات هسته‌ای در قلب ستارگان و به‌تبع آن دمای آنها، موثرترین عامل در رنگ‌ ستارگان به‌شمار می‌رود، قدر ستاره، به‌عنوان معی...

متن کامل

عناصر چهارگانه در تاریخ وصّاف

 تاریخ وصّاف، از متون مصنوع و متکلّف فارسی است که نویسندة دانشمند آن، از غالب علوم و دانش­­های عصرش در نگارش این اثر بهره برده­است. از این رو، لغات و اصطلاحات علومی چون فلسفه، منطق، فقه، اصول، طب، نجوم، جغرافیا، عروض، بلاغت و... جلوة ویژه­ای در این متن تاریخی دارند و دست­مایة صنعت­پردازی نویسنده­اند. نگاه ویژة نویسنده به چهارعنصر، از این ویژگی کتاب، حکایت دارد. دلبستگی نویسنده به عناصر اربعه به ا...

متن کامل

کارکردهای هنری عناصر چهارگانه در قصاید خاقانی

بی تردید خاقانی، شاعر بزرگ قرن ششم، صاحب سبک خاصی است. هرچند در این روزگار آوردن زیورهای لفظی و معنوی و مقوله های چهارگانه بیان ذهن همۀ شاعران را به خود معطوف کرده بود اما قصاید خاقانی مظهر و جلوه گاه بلا منازع این آرایه ها و آراستن ها است. جولان بی مانند خاقانی در آوردگاه های علمی چون تاریخ، فلسفه، طب، نجوم، داستان های پیامبران، قرآن و کلام ، تفسیر و اسطوره های ایرانی و ... دیوان او را همانند ...

متن کامل

کارکردهای هنری عناصر چهارگانه در قصاید خاقانی

بی تردید خاقانی، شاعر بزرگ قرن ششم، صاحب سبک خاصی است. هرچند در این روزگار آوردن زیورهای لفظی و معنوی و مقوله های چهارگانه بیان ذهن همۀ شاعران را به خود معطوف کرده بود اما قصاید خاقانی مظهر و جلوه گاه بلا منازع این آرایه ها و آراستن ها است. جولان بی مانند خاقانی در آوردگاه های علمی چون تاریخ، فلسفه، طب، نجوم، داستان های پیامبران، قرآن و کلام ، تفسیر و اسطوره های ایرانی و ... دیوان او را همانند ...

متن کامل

بررسی زیبایی شناسی رنگ طلایی درمعراجنامه میرحیدر((تصویر سازی داستان آفرینش زروان))

با توجه به کلیدواژه هایی که در عنوان این تحقیق وجود دارد (زیبایی شناسی، رنگ طلایی، معراج، معراجنامه میرحیدر) و به منظور دستیابی به نگاهی متناسب با این نگاره ها، سوالاتی را مطرح نموده ام که بدین ترتیب است: 1) زیبایی شناسی نزد فلاسفه ی غرب به چه معناست؟ 2) زیبایی شناسی از منظر فلاسفه ی ایرانی چه مفهومی دارد؟ 3) واژه ی معراج به چه معناست؟ و معراجنامه ی میرحیدر دارای چه مشخصاتی است؟ 4) رنگ طلای...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 16  شماره 74

صفحات  5- 16

تاریخ انتشار 2019-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023