بازشناسی فرایندهای اجتماعی تأثیرگذار بر ذائقة موسیقایی

این پژوهش برای دستیابی به الگوهای مصرف موسیقی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بر ذائقة موسیقایی آنان صورت گرفته است. دربارة ارتباط میان توزیع اجتماعی ذائقه‌های مصرف فرهنگی و تمایزات طبقاتی دو نظریة شاخص وجود دارد. در یک سو، پیروان بوردیو که معتقدند طبقات اجتماعی بالا،‌ ذائقة موسیقایی بالا دارند و افراد طبقات اقتصادی و اجتماعی پایین به ژانرهای کم‌منزلت گوش می‌دهند. در سوی دیگر، پیروان پیترسون معتقدند ذائقة طبقات بالا التقاطی و ذائقة طبقات پایین تک‌بعدی است. در این پژوهش، بر آن بودیم تا، با ا‍ستفاده از روش‌های کیفی، تأثیر بسترهای فرهنگی و اجتماعی گوناگون و نقش عاملیت را در مواجهه با این بسترها، ژرف‌کاوانه بررسی کنیم. این نوشتار برآمده از تحقیقی است که، با بهره‌گیری از تکنیک مصاحبة عمیق، به مطالعة ذائقة موسیقایی یازده دانشجویی پرداخته است که هر یک تقریباً طرفدار یکی از سبک‌های معروف موسیقی بودند. یافته‌های پژوهش حاضر حکایت از آن داشت که هرچند تئوری‌های مرتبط با ذائقة موسیقی در بعضی از موارد تأیید می‌شود، به‌نظر می‌رسد در جامعة ایران متغیرهای متعدد دیگری نیز هستند که ذائقة موسیقایی افراد را متأثر می‌کنند، نظیر گروه‌های مرجع، ساز منتخب فرد، گروه همسالان، تأثیرات بصری (جذابیت موزیک‌ویدئو برای مخاطب)، شخصیت خواننده و دانش موسیقایی.