بازشناسی جایگاه فراموش ‌شدۀ هوش ‌هیجانی در آموزش عالی

با توجه به نقش و جایگاه اساسی هوش­ هیجانی در رشد فردی و کسب صلاحیت‌ها و توانمندی‌های اجتماعی، این تحقیق کوشیده است تا وضعیت موجود هوش ­هیجانی و مؤلفه‌های پانزده‌گانۀ آن را در میان دانشجویان مورد بررسی قرار دهد. به همین منظور، 370 دانشجو از دانشکده‌های چهارگانۀ دانشگاه کاشان (علوم انسانی، علوم پایه، مهندسی، معماری و هنر) با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامۀ «بار ـ آن»  است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس یک سویه و آزمون t مستقل) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که دانشجویان بالاترین میانگین را در مؤلفۀ مسئولیت‌پذیری و پایین‌ترین آن را در مؤلفۀ خودابرازی دارا هستند. در عین حال، میان دانشجویان دانشکده‌های چهارگانه در برخی از مؤلفه‌های هوش ­هیجانی یعنی خودشکوفایی، همدلی، روابط بین فردی و واقع‌گرایی تفاوت معناداری مشاهده شد. همچنین، به رغم عدم وجود تفاوت معنادار بین دانشجویان دختر و پسر در نمرۀ کل هوش ­هیجانی، میان آنان در برخی از مؤلفه‌های هوش هیجانی یعنی همدلی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، روابط بین فردی و واقع‌گرایی تفاوت معنادار ملاحظه شد که این تفاوت به نفع دانشجویان دختر است. از سوی دیگر، این پژوهش، با استناد به مطالعات و بررسی‌های انجام‌گرفته و خلأ‌ها و کمبودهای شدیدی که دانشجویان به عنوان افراد فرهیختۀ بزرگسال، از نظر قابلیت‌ها و مهارت‌های هوش ­هیجانی با آن مواجه هستند و نیز در جهت بازشناسی اعادۀ جایگاه هوش­ هیجانی پیشنهاد شده است که این حوزه باید از شکل یک برنامۀ درسی پوچ (عقیم) خارج و در قالب برنامه‌های درسی رسمی آموزش به رسمیت شناخته شود.