بازسازی برف مرزهای پلیوستوسن در حوضه‎ی جاجرود

پژوهش حاضر با ماهیّت بنیادی، تلاش دارد تا رابطه‎ی میان جهت ناهمواری‌ها و گسترش سیرک‎های یخچالی را بررسی و سرانجام برف‌مرزهای آخرین دوره‎ی یخچالی کواترنری را در حوضه‎ی آبریز جاجرود تعیین کند. سیرک‌ها، جریان‌های یخرفتی و سنگ‌های سرگردان مهم‎ترین لندفرم‌های یخچالی و شواهد تغییرات اقلیمی موجود در حوضه‎ی مورد مطالعه به‎شمار می‌روند. نقشه‌های توپوگرافی، زمین‎شناسی، تصاویر ماهواره‎ای ETM+ و داده‌های اقلیمی دما و بارش ماهانه، ابزارها و داده‌های مورد استفاده در این پژوهش هستند. همچنین از نرم‌افزار Arc GIS 9.3 و سایر نرم‌افزارها برای تجزیه‎وتحلیل داده‌ها استفاده شده است. در این راستا، با استفاده از تصاویر ماهواره‎ای و بازدیدهای میدانی، موقعیّت سیرک‌های منطقه شناسایی‎شده و برای بازسازی خطّ تعادل برف و یخ گذشته (ELA)، از میان روش‌های پنج‌گانه پورتر، روش مطالعه‎ی ارتفاع کف سیرک و از روش رایت نیز برای برآورد حدّ برف‌مرز آخرین دوره‎ی یخچالی استفاده شده است. برای بررسی وجود رابطه میان گسترش و پراکندگی سیرک‌های منطقه با جهت ناهمواری‌ها، از آزمون توان دوم کی پیرسون (مجذور X) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که 8/38 درصد از سیرک‌های منطقه رو به قطب و 7/24 درصد سیرک‌ها در دامنه‌های رو به استوا شکل گرفته‌اند؛ همچنین خطّ برف‌مرز وورم با استفاده از روش پورتر، ارتفاع 3072 متر و با استفاده از روش رایت، ارتفاع 3095 متری را نشان می‎دهد. برف‎مرز کنونی با استفاده از داده‌های دما و بارش، ارتفاع 3720 متری را نشان می‎دهد، درحالی‎که بیشتر پژوهشگران قبلی این مرز را بالای 4000 متر تعیین کردند.