بازرگانان مشروطه‌خواه و چیستی نوسازی سیاسی

نویسنده

  • مرتضی منشادی استادیارگروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده مقاله:

حکومت مشروطه از انواع حکومت‌های مدرن است. حکومت مدرن نیز نتیجه نوسازی سیاسی محسوب می‌شود؛ نکته مهم دراین زمینه، فهم نیروهای شرکت‌کننده در جنبش، از معنی و اهداف مشروطیت است. بازرگانان در پیروزی و شکل‌گیری حکومت برآمده از نهضت مشروطیت، نقشی اساسی را ایفا می‌کردند. جنبش مشروطه‌خواهی نهضتی تحول‌طلب و نوساز در تاریخ ایران است. به‌رغم نقش پراهمیت بازرگانان در نوسازی ایران، کمتر به درک و هدف آنان از نوسازی سیاسی پرداخته شده است. این پژوهش به این پرسش می‌پردازد که ویژگی‌های نوسازی سیاسی و نظام سیاسی برآمده از آن، از منظر بازرگانان مشروطه‌خواه چه بود؟ از نظر نگارنده، بازرگانان، حکومت مشروطه را با حکومت مبتنی‌بر قانون یکسان می‌انگاشتند. به باور آنان، تحدید خودکامگی با قانون، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گو بودن شاه و حکومت در برابر قانون مشکل‌گشای ایران بود. این مقاله با رهیافت تفسیری و با روش جامعه‌شناسی تاریخی و با مراجعه به منابع موجود به‌ویژه مذاکرات مجلس اول شورای ملی، و پیگیری زمینه‌های تاریخی و اجتماعی شکل‌گیری باورهای بازرگانان، این موضوع را بررسی می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحول اداری و نوسازی سیاسی

"Development" and "modernization" or "modernity" are related concepts that are widely but variously used to refer to major social, economic and political changes. Some scholars equate political development with the ability of a political system to grow and adjust to new demands put upon it. The environment of bureaucracy may be visualized as series of concentric circles, with bureaucracy at th...

متن کامل

چیستی دولت در اندیشه سیاسی شوپنهاور

نظرورزی در خصوص مفهوم دولت، پیشینة عمیقی در تاریخ اندیشه سیاسی مغرب زمین دارد. هرچند در این زمینه در یونان باستان مطالعات مختصر و حاشیه­ای صورت گرفت اما پس از رنسانس شاهد توجه بیشتر به مفهوم دولت و مختصات آن هستیم. آلمان قرن هجدهم یکی از مهم­ترین عرصه­های اندیشه‏ورزی پیرامون این مفهوم است. شوپنهاور به عنوان یکی از متفکرین آن و معاصر هگل، در خلال مباحث خود به مسأله دولت نیز توجه نموده است. مساله...

متن کامل

چیستی و چرایی مدیریت تحول سیاسی در حوزه ی علمیه

مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه به مثابه هر مقوله بنیادی یا راهبردی دیگر با سه سؤال اساسی چیستی، چرایی و چگونگیِ تحقق، مواجه است. این مقاله درصدد است به دو سؤال نخست پاسخ درخور دهد و با تبیین مفهوم، مبانی و قلمرو مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه، چیستی و ماهیت آن را نمایان سازد و با توضیح اهداف و مقاصد و اهمیت و ضرورت آن، چرایی و فلسف ه مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه را تحلیل و بیان کند. محتوا و...

متن کامل

مفهوم و چیستی حکومت در اندیشه سیاسی شهید صدر (ره)

علامه شهید سید محمد باقر صدر بر مبنای باور به خداگرایی، توحید و عدل کلی، سه اصل حاکمیت مطلقة خدا بر جهان، سنت های حاکم بر هستی و آزادی و اختیار انسان- به عنوان موجود عاقل- را نتیجه می گیرد که حاصل آنها پذیرش خلافت و جانشینی انسان از سوی خدا در قالبی تکوینی و فطری همراه با تأیید و پذیرش شرعی است. بعد سیاسی این خلافت و جانشینی اداره سرنوشت مشترک جمعی یا حکومت است که جز رعایت و پاسداری از حقوق، شؤ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 3

صفحات  7- 36

تاریخ انتشار 2013-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023