اکولوژی فردی گیاه قیچ Zygophyllum atriplicoides در مراتع استان خراسان شمالی

بررسی­های اکولوژیک گیاهان شناخت ما را از اکوسیستم­های مرتعی افزایش می­دهد و امکان برنامه­ریزی را برای مدیریت صحیح آنها فراهم می­سازد. با انجام بازدیدهای میدانی و مطالعات آزمایشگاهی در سالهای 1387 و 1388، رویشگاه‏های اصلی گیاه قیچ در مراتع قشلاق و میان­بند استان خراسان شمالی مشخص و شرایط اکولوژیک رویشگاه، فنولوژی و کیفیت علوفه آن بررسی شد.  بر اساس نتایج، گیاه قیچ در رویشگاه­هایی با بارندگی متوسط سالانه 380-260 میلی­متر، دما 16-8 درجه سانتی­گراد، دامنه ارتفاعی 680 تا 1200 متر از سطح دریا، تیپ اراضی دشت و تپه ماهوری، سازند زمین­شناسی کنگلومرا، مارن، شیل و ماسه سنگ، و خاک دارای بافت سبک (سیلتی لوم) اسیدیته قلیایی ضعیف و غیرشور، و فقیر از نظر نیتروژن و فسفر رویش داشت. رشد رویشی و گلدهی از اوایل فروردین تا خرداد، و بذردهی در طی تیر و مرداد اتفاق افتاد.  از ابتدا به انتهای فصل رشد درصد ADF و NDF بیشتر ولی درصد پروتئین خام بطور معنی­داری کمتر بوده، که سبب کاهش کیفیت علوفه شده است. توانایی رویش در انواع رویشگاه‏ها و شرایط اقلیمی - از خشک سرد تا گرم و مرطوب- و دارا بودن ارزش پروتئینی و انرژی متابولیسمی علوفه بیش از حد بحرانی مورد نیاز دام­های مرتعی از مزّیت­های نسبی قیچ؛ از طرف دیگر، ریزش شدید برگ‏ها در برابر گرما و خشکی، عدم رویش در اراضی شور، و پایین بودن خوشخوراکی و ارزش رجحانی از محدودیت­های این گیاه درمرتعداری محسوب می­شوند. در خراسان شمالی، بهترین زمان برای چرای قیچ، اواسط اردیبهشت تا نیمه تیرماه، و تهیه بذر اوایل مرداد ماه است.