القاء آپوپتوز و مهار چرخه سلولی در مرحله S در سلول‌های K562 لوسمی میلوئید مزمن انسانی توسط آدنوزین 5́- تری فسفات از طریق تجزیه آن به آدنوزین

چکیده زمینه و هدف: آدنوزین ́5- تری فسفات (ATP) نه تنها به عنوان منبع رایج انرژی در تمامی سلول ها به شمار می رود، بلکه در تحریک مسیرهای پیام رسانی داخل سلولی نیز که منجر به آپوپتوز و یا تمایز می شود نیز، نقش ایفا می کند. در طول سالیان گذشته گزارش های متعددی درباره اثرات ضد سرطانی این ترکیب بر رده های سلولی سرطان‌های مختلف ارائه شده است. همچنین چندین مکانیسم در مورد نحوه عملکرد ATP ارائه شده است و به نظر می رسد مکانیسم اثر ATP تا حدود زیادی بستگی به نوع سلول هدف دارد. در مطالعه حاضر اثرات ATP‌ و مکانیسم عمل آن بر رده سلولی K562‌ به عنوان مدلی برای لوسمی میلوئید مزمن (CML) مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: رده سلولی K562 انسانی پس از کشت، تحت تأثیر ATP در غلظت و فاصله های زمانی مختلف قرار گرفت. اثرات ATP بر رشد سلول های K562 با استفاده از آزمون MTT بررسی شد. برای بررسی آپوپتوز از روش های فلوسایتومتری و آزمون قطعه قطعه شدن DNA استفاده شد. محتوای DNA و چرخه سلولی با دستگاه فلوسایتومتر مورد مطالعه قرار گرفت. جهت بررسی مکانیسم اثر ATP‌ اثرات ATPγS (آگونیست غیر قابل تجزیه ATP) و نوکلئوتیدهای حاصل از تجزیه ATP (آدنوزین، ADP و AMP) بر روی سلول های K562‌ مطالعه شد. از دی پریدامول برای بررسی ورود آدنوزین به داخل سلول و از یوریدین برای بررسی القاء قحطی پیریمیدینی استفاده شد. یافته ها: داده های حاصل از مطالعه ما نشان داد که ATP در فواصل زمانی 24 تا 72 ساعت و در غلظت های بین 100 تا 1000 میکرومولار سبب مهار رشد و توقف چرخه سلولی در مرحله S گردید. این اثرات ATP‌ به وقوع مرگ سلولی از نوع آپوپتوز منجر گردید. همچنین مطالعه مکانیسم عمل ATP‌ در سلول K562 نشان داد که این نوکلئوتید از طریق تبدیل به آدنوزین و سپس القاء قحطی پیریمیدینی اثرات خود را اعمال می کند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر، از آنجایی که روش های درمانی کنونی CML که بیشتر آنها مبتنی بر شیمی درمانی است تاکنون چندان مؤثر واقع نشده‌اند و همراه اثرات جانبی از جمله مقاومت دارویی می باشند، ATP با توجه به خاصیت های قوی مهار رشدی و القاء آپوپتوز در سلول های K562، می تواند به عنوان ترکیبی مؤثر در درمان این لوسمی به صورت یک دارو و یا در ترکیب با داروهای دیگر مد نظر قرار گیرد. کلید واژه ها: ATP، آپوپتوز، آدنوزین، لوسمی میلوئید مزمن، K562 وصول مقاله: 19/3/89 اصلاحیه نهایی: 6/5/89 پذیرش مقاله: 12/5/89