افزایش تولید و آزاد‌سازی تاکسول توسط متیل جاسمونات، امواج فراصوت و دی بوتیل فتالات در کشت سلولی فندق (Corylus avellana L.)

این تحقیق،‌ برای بررسی تأثیر متیل جاسمونات، امواج فراصوت و استخراج در جا (In situ) به صورت انفرادی و همزمان بر رشد، برخی از شاخص‌های فیزیولوژیک و تولید تاکسول در کشت سلولی فندق صورت گرفت. کشت سلولی از قطعات جداکشت دانه فندق روی محیط‌کشت جامد MS که دارای 2،4- دی کلروفنوکسی استیک اسید و بنزیل آدنین به ترتیب با غلظت‌های 1 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر بود، به دست آمد. متیل جاسمونات با غلظت µM 100، امواج فراصوت با شدت 40 کیلو هرتز و از حلال آلی دی بوتیل فتالات با غلظت 10 درصد (v/v) جهت استخراج در جا استفاده شد. نتایج نشان داد که رشد سلولی و زنده‌مانی سلول‌ها تحت اثر تیمارها نسبت به شاهد کاهش یافت. مقدار پراکسید هیدروژن و پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی در سلول‌ها نسبت به شاهد تحت اثر تیمارها افزایش یافت. فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز تحت اثر تیمارها نسبت به شاهد افزایش یافت. کلیه تیمارها باعث افزایش تولید تاکسول شده، مقدار تاکسول برون سلولی نسبت به تاکسول درون سلولی بیشتر تحت تأثیر قرار گرفت. همچنین، کلیه تیمارها باعث افزایش آزاد‌سازی تاکسول و عملکرد ویژه نسبت به شاهد گردیدند. بیشترین تولید تاکسول، درصد آزادسازی و عملکرد ویژه تحت اثر کاربرد همزمان دی بوتیل فتالات و فراصوت به ترتیب به مقدار µg/L 22/3289، 39/98 درصد و 31/264 میکروگرم بر گرم وزن خشک به دست آمد. دی بوتیل فتالات به صورت قابل توجهی باعث تقویت اثر دیگر عوامل، به ویژه در خصوص تولید تاکسول برون سلولی و تاکسول کل، آزادسازی تاکسول و عملکرد ویژه گردید.