اصلاح ظرفیت ریشه‌زایی قلمه‌ی شمشاد خزری، یک درختچهی زینتی در حال انقراض
نویسندگان
چکیده مقاله:
سابقه و هدف: شمشاد خزری یا شمشاد جنگلی (Buxus hyrcana Pojark. یا Buxus sempervirens auct non L.) از خانواده‌ی شمشاد یا کیش (Buxaceae)، یک درختچهی زینتی است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. از این درختچه به‌طور گسترده‌ای در طراحی فضای سبز و باغ‌ها استفاده میشود. رشد و نمو شمشاد خزری بسیار کند است و خطر انقراض، به‌دلیل حمله‌ی برخی عوامل بیماری‌زا این گیاه را تهدید می‌کند. تحریک ریشه‌زایی در قلمه‌ها، ازدیاد سریع‌تر این گیاه را به‌دنبال دارد. بنابراین، هدف از انجام این تحقیق، بهبود شرایط ریشه‌زایی قلمه‌های سخت‌ریشه‌زای شمشاد خزری و به‌دست‌آوردن بهترین غلظت تیمارهای هورمونی ایندول-3-بوتیریک اسید (IBA) و آلفا-نفتالین استیک اسید (NAA) بود. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف IBA و NAA آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل صفر (به‌عنوان شاهد)، 500، 1000، 2000 و 3000 میلی‌گرم در لیتر از هر دو تیمار IBA و NAA، به‌تنهایی و در ترکیب با یکدیگر بود. در فصل پاییز، 15 تا 20 سانتی‌متری انتهای شاخه‌ی گیاهان مادری دو ساله بریده شد و به‌عنوان قلمه‌ی چوب‌سخت مورد استفاده قرار گرفت. انتهای تحتانی قلمه‌های سرشاخه به‌مدت 10 ثانیه در غلظت‌های مختلف IBA و NAA نگهداری شدند و سپس در بستر کشت قرار گرفتند. در این تحقیق درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه، طول ریشه، ارتفاع گیاه، سطح برگ، تعداد برگ، طول بلندترین ریشه و وزن تر و خشک ریشه اندازه‌گیری شدند. بستر کشت قلمه‌ها، پرلیت بود. برای جلوگیری از آلودگی احتمالی، انتهای قلمه‌ها به‌مدت 10 ثانیه در محلول 400 میلی‌گرم در لیتر نانوذرات نقره قرار داده شدند. یافته‌ها: نتایج تجزیه‌ی واریانس داده‌ها نشان داد که برهمکنش غلظت‌های مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی (NAA و IBA) روی همه‌ی صفات غیر از ارتفاع گیاه در سطح احتمال 5 و یک درصد معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که بالاترین درصد ریشه‌زایی (100 درصد) و بیشترین تعداد ریشه (70/8 عدد در گیاهچه)، در قلمه‌های تیمارشده با 1000 میلی‌گرم در لیتر NAA همراه با 1000 میلی‌گرم در لیتر IBA مشاهده شد. همچنین بالاترین طول ریشه (66/5 سانتی‌متر در گیاهچه)، در قلمه‌های تیمارشده با 2000 میلی‌گرم در لیتر NAA همراه با 1000 میلی‌گرم در لیتر IBA ثبت شد. تیمار 1000 میلی-گرم در لیتر NAA همراه با 1000 میلی‌گرم در لیتر IBA سطح برگ وسیع‌تری را القا کرد. بیشترین تعداد برگ (37/33 عدد در گیاه) در قلمه‌های تیمارشده با 3000 میلی‌گرم در لیتر NAA همراه با 500 میلی‌گرم در لیتر IBA اندازه‌گیری شد. قلمه‌های تیمارشده با غلظت‌های مختلف IBA و NAA، وزن تر و وزن خشک متفاوتی داشتند. نتیجه‌گیری: شمشاد خزری می‌تواند به‌طور موفقیت‌آمیزی با قلمه‌های ساقه تکثیر شود. تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی به‌ویژه اکسین‌ها نقش موثری روی افزایش ریشه‌زایی قلمه‌های سخت‌ریشه‌زای درخت‌ها و درختچه‌ها دارند. دو هورمون IBA و NAA می‌توانند روی اصلاح ریشه‌زایی قلمه‌های ساقه‌ی شمشاد خزری موثر باشند. یک غلظت از 1000 میلی‌گرم در لیتر NAA همراه با 1000 میلی‌گرم در لیتر IBA ریشه‌زایی بهتری را نسبت به سایر تیمارهای هورمونی القا کرد.
منابع مشابه
ریزازدیادی شمشاد خزری (Buxus hyrcana Pojark.)، یک گونه زینتی در حال انقراض
شمشاد خزری یا شمشاد جنگلی (Buxus hyrcana Pojark.) یک گونه‌ی زینتی درختی و درختچه‌ای است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. رشد و نمو شمشاد خزری بسیار کند است، ریشه‌زایی سختی دارد و خطر انقراض، این گیاه را تهدید می‌کند. بنابراین، هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر غلظت‌های مختلف BAP و IBA (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم در لیتر، از هر دو) روی ریزازدیادی در شرایط درون‌شیشه‌ای شمشاد خزری بود. آزمایش به...
متن کاملنگهداری درازمدت ژرمپلاسم شمشاد خزری (Buxus hyrcana Pojark.)، یک درختچهی زینتی در حال انقراض، در شرایط فراسرد با کپسولهکردن-آببرداری و باززایی آن توسط هورمونهای گیاهی
Abstract Box tree (Buxus sempervirens L. or Buxus hyrcana Pojark.), is an ornamental shrub species that has application in various industries such as handmade and ornamental industeries. This species is under danger of extinction. Conservation of plants germplasm especially the plants under danger of extinction is one of the purposes of researchers and parlements members all of the worlds....
متن کاملبیماری سوختگی شمشاد خزری
سماوات س. 1396. بیماری سوختگی شمشاد خزری. دانش بیماریشناسی گیاهی 6(2): 96-89. شمشاد خزری، یکی از درختچههای همیشه سبز بومی جنگلهای شمال ایران است. سوختگی ناشی از قارچ Calonectria pseudonaviculata یکی از بیماریهای هوازاد مهم این گیاه است که منجر به ریزش شدید برگ‌ها و زوال در شمشادهای حساس میشود. این بیماری از جنگلهای استان‌های گیلان و مازندران گزارش شده است. تاریخچه و اهمیت بیماری، پراک...
متن کاملنجات گونه‌های گیاهی در حال انقراض با استفاده از تراریخته
گیاهان یکی از ذخایر ارزشمند ژنتیکی جهان محسوب میشوند. پیش بینی میشود که بیش از ۱۵ تا ۴۰ درصد گونه‌های زنده، در سال ۲۰۵۰ انقراض پیدا خواهند کرد. مطالعات در مورد گونه‌های در حال انقراض و حفظ ذخایر ژنتیکی در دنیا، از سال ۱۹۶۰ به‌طور بسیار جدی مطرح شد. به طوریکه سازمانهای بین المللی در این راستا تشکیل شدند. این سازمانها اقداماتی برای حفظ این گونه ها از جمله تشکیل بانکهای ژن گیاهی، تعیین...
متن کاملگزارش علمی اولین گزارش قارچ Beauveria bassiana از شب پره شمشاد (Cydalima perspectalis) در ایران
شمشاد خزری (Buxus hyrcana Pojark.) از معدود درختان پهن برگ همیشه سبز جنگلهای خزری است که دیر زیستی بالایی (بالغ بر 500 سال) داشته و امروزه به دلیل کاهش چشمگیر جنگلهای آن، در فهرست گونه های گیاهی در خطر انقراض اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد (Jalili & Jamzad, 1999). متاسفانه در حال حاضر آفت شب پره شمشاد (Cydalima perspectalis Walker) به سرعت روی این میزبان در مناطق شمالی کشور ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 25 شماره 2
صفحات 17- 34
تاریخ انتشار 2018-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023