استعاره مفهومی وحی رسالی در قرآن کریم

نویسندگان

چکیده مقاله:

  وحی به عنوان واژه­ای معرفتی در قرآن با بسامد بالا به کار رفته است؛ لذا بهره­گیری از دانش­های زبانی جهت فهم معنای وحی ضروری است. معناشناسی شناختی از جمله دانش­هایی است که راه را برای کشف و تحلیل روابط درون‏متنی قرآن هموار می­نماید. برای کشف مفهوم قرآنی وحی از یکی از قواعد معناشناسی شناختی یعنی استعاره مفهومی مدد گرفته­ایم تا از رهگذر بررسی واژه وحی در قرآن به مفهوم­سازی الهی در‏این‏باره نائل آییم و از تحمیل انگاره­های غیرقرآنی جلوگیری گردد. قرآن برای بیان مفاهیم والای خویش مخاطب را از رهگذر امور مادی به تأمل در امور غیبی فرا می­خواند. در نگاه قرآنی، نبی مخاطب کلام الهی و وحی فرایندی است که طی آن خداوند با نبی ارتباط برقرار می‏کند و محتوایی ارسال می‎گردد. مفهوم دریافتی نبی عیناً همان محتوای ارسالی خداوند است و نبی طی فرایند وحی، نقشی انفعالی دارد. وحی تجلی کلام و تکلم الهی است. ویژگی مفهوم­سازی قرآنی، تأکید بر ارتباطی‏بودن فرایند وحی است که به کسب معرفت می­انجامد؛ لذا وحی در قرآن تلفیقی از جنبه ارتباطی و معرفتی است؛ ارتباطی که از سنخ ارتباط کلامی است. مفهوم­سازی خداوند از وحی غالباً از طریق الگوی گوینده- شنونده بیان شده است؛ بنابراین وحی سرشتی کلامی دارد.

Download for Free

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استعاره مفهومی رحمت الهی در قرآن کریم

زبان‏شناسی شناختی که در دو قرن اخیر ظهور نموده، روش‏های خوبی برای بررسی و درک بهتر متون ارائه کرده است. استعاره در این رویکرد استعاره مفهومی نامیده شده است. این مقاله به بررسی استعاره مفهومی رحمت الهی در قرآن کریم که ساختار پیچیده و متشکل از چندین نوع استعاره دارد و بسط معنایی حاصل از آن که مالکیت و استیلا و علم خداوند به نعمات اخروی و دنیایی را بیان می‏کند، می‏پردازد. در شوا...

متن کامل

بررسی استعاره ی مفهومی «نور» در قرآن کریم

بحث استعاره در باور شناختگرایان محدود به لفظ و زبان نیست. در این نظرگاه و بر خلاف دیدگاه سنتی، استعاره موضوعی مفهومی است که در سطح اندیشه ایجاد می شود. با رویکرد شناختی به استعاره و به ویژه به استعاره های متن مقدس قرآن که ظرفیت معنایی شگرفی دارد می توان از آن بهره ی بیشتری ببریم. در این نوشته با تکیه بر نظریه ی شناختی، استعاره ی «هدایت نور است» و خوشه های آن یعنی؛ قرآن، پیامبر، اسلام، علم و ......

متن کامل

استعاره مفهومی آیۀ نور در قرآن

بخشی از اعجاز قرآن به زیبایی‌‌های ادبی و هنری اختصاص دارد که از آغاز ظهور اسلام در ایران، منشأ شکوفایی زبان و ادب فارسی شده است. بر اساس تعاریف پیشینیان، در درون استعاره به دلیل همانند کردن یا تشبیه، همواره مبالغه‌ای نهفته است که رمز زیبایی سخن و دلیلی منطقی بر تطبیق نداشتن کامل مستعارٌمنه با مستعارٌله است؛ ولی در ساحت مقدّس کلام الهی، با وجود اعجازهای لفظی و ادبی، خلاف واقعیت و کذب راه ندارد. است...

متن کامل

حوزه مفهومی رؤیت در قرآن کریم

نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبه‌های مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکل‌گیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و محیط پیرامون‌اش اثر می‌گذارد و بر عکس این تأثیر دوسویه و دوطرفه است. مقاله حاضر ضمن بررسی واژه‌شناختی رؤیت در قرآن به تقسیم‌بندی‌...

متن کامل

حوزه مفهومی رؤیت در قرآن کریم

نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبه‌های مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکل‌گیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و محیط پیرامون‌اش اثر می‌گذارد و بر عکس این تأثیر دوسویه و دوطرفه است. مقاله حاضر ضمن بررسی واژه‌شناختی رؤیت در قرآن به تقسیم‌بندی‌...

متن کامل

بررسی استعاره‌ی مفهومی «نور» در قرآن کریم

بحث استعاره در باور شناختگرایان محدود به لفظ و زبان نیست. در این نظرگاه و بر خلاف دیدگاه سنتی، استعاره موضوعی مفهومی است که در سطح اندیشه ایجاد می‌شود. با رویکرد شناختی به استعاره و به ویژه به استعاره های متن مقدس قرآن که ظرفیت معنایی شگرفی دارد می توان از آن بهره ی بیشتری ببریم. در این نوشته با تکیه بر نظریه ی شناختی، استعاره‌ی «هدایت نور است» و خوشه‌های آن یعنی؛ قرآن، پیامبر، اسلام، علم و ......

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 21  شماره 81

صفحات  5- 34

تاریخ انتشار 2020-06-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023