از قلم مورخان تا کلنگ باستان‌شناسان
نویسنده
چکیده مقاله:
در هیچ دورهای، تاریخ و حضور تاریخی انسان در جهان چونان وجودی تاریخیشده و تاریخمند، گسترده، فراگیر و جهانشمولتر از دورة جدید، موضوعیت شناخت نداشته و ماده و موضوع معرفت نبوده است. هیچ دورهای کنجکاو و حساس و گشاده دست‌تر از دورة جدید، سرمایة عمر نسل‌هایی از سختکوشترین فرزندانش را هزینة بهکفآوردن و بهدستدادن معرفت و فهمی قابلقبول از موقعیت و معنای حضور و تقدیر تاریخی انسان در جهان بهکمک و بهوساطت منابع و مادههای تاریخی نکرده است. درهیچ دورهای عقبة تاریخی و پیشینة فرهنگی و سابقة اجتماعی و مواریث مدنی و معنوی مردمان از هر تیره و تبار و قومیت و ملیتی و متعلق به هر دورهای این چنین ماده و موضوع دانش و دانایی انسان نبوده است که در دورة جدید. در همین دوره شگفتیها و خلافآمدها و تناقضهای عقلانیت مدرن و عصر سیطره و سیادت یکی از آتشناکترین و جنجالیترین تمدنهای تاریخ، جامعه و جهان بشری ما شاهد رویداد بزرگ و بیسابقة دیگری نیز بودهایم؛ کشفی از جنس دیگر و کلنگی بر نوک قلم اندیشهای از جنس دیگر. برای نخستینبار قلم مورخان را میبینیم که سر از کلنگ باستان‌شناسان برکشیده است. اینک کلنگ و کمچه دانش نوبنیاد باستانشناسی چابک و چالاکتر و جهانی و جهانشمولتر از قلم مورخان، وجببهوجب و لایهبهلایه و دورهبهدوره ارض تاریخ و پیشینه تاریخی آدمیان را زیر جراحیهای بیامان خود گرفته و میکاود و دربارهاش داوری میکند. در همین عصر بهغایت طوفانی و منقلب و متحول و متورم و ملتهب است که مشاهده میکنیم آثار و اثقال و اجساد و اجسام ارض تاریخ آدمی چونان ماده و منبع شناخت و موضوع معرفت، لایهبهلایه نبش و کشف و گردآوری شده و زیر سقفهای بلند و ترکخوردة موزههای عالم مدرن به تماشا نهاده میشود. در سلسله مباحثی که از محضر خوانندة گرامی میگذرد سعی شده برخی از ابعاد این رویداد بسیار مهم و بیسابقه از منظری تاریخی ـ فلسفی غوررسی و واکاوی شود.
منابع مشابه
از قلم مورخان تا کلنگ باستان شناسان
در هیچ دورهای، تاریخ و حضور تاریخی انسان در جهان چونان وجودی تاریخیشده و تاریخمند، گسترده، فراگیر و جهان شمول تر از دورة جدید، موضوعیت شناخت نداشته و ماده و موضوع معرفت نبوده است. هیچ دورهای کنجکاو و حساس و گشاده دست تر از دورة جدید، سرمایة عمر نسل هایی از سختکوشترین فرزندانش را هزینة بهکفآوردن و بهدستدادن معرفت و فهمی قابلقبول از موقعیت و معنای حضور و تقدیر تاریخی انسان در جهان بهک...
متن کاملسیر تحول تبیین‌‌های مورخان مسلمان از قرن چهارم تا هشتم هجری
«تبیین» به‌عنوان مسئله‌ای مهم از مسائل فلسفه تاریخ، علم تاریخ و نیز تاریخنگاری با همه انواع، مدل‌‌ها و الگوهایی که دارد، عهده‌دار بیان رابطه منطقی میان رویدادها، تغییرات و تحولات تاریخی از یک سو و چرایی و چگونگی آنها از سوی دیگر است. توجه به روش‌‌ها و الگو‌‌های تاریخنگاری مورخان مسلمان می‌تواند مبادی افکار و ایده‌‌های مربوط به تبیین‌‌ها در ارتباط با رخداد‌‌های تاریخ اسلام را بنمایاند. چنان‌ک...
متن کاملبررسی تطبیقی رویکرد سیاسی مورخان در تاریخنگاری محلی گیلان از قرن نهم تا یازدهم هـ ق با تکیه بر روش و بینش مورخان
تاریخنگاری محلی گیلان در فاصله‌ی قرن‌های نهم تا یازدهم هـ.ق قه طور چشمگیری رشد یافت.ضعف حکومت مرکزی و قدرت گرفتن حکومت‌های محلی در این منطقه را می‌توان از مهم‌ترین عوامل رشد تاریخنگاری محلی این منطقه در این دوره دانست.برای شناخت تاریخنگاری گیلان، بررسی سه مأخذ مهم این دوره تاریخ گیلان و دیلمستان، تاریخ‌خانی و تاریخ گیلان ضروری به نظر می‌رسد.بر اساس مطالعات انجام شده و بررسی تطبیقی ساختار سی...
متن کاملمورخان عصر قاجار و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان (از آغاز دورة قاجار تا پیش از دورة مشروطه)
موضوع ماهیت متون دساتیری از دیر باز برای پژوهشگران علوم انسانی مطرح بوده است. آنچه تا کنون کم‌تر مورد توجه قرار گرفته موضوع دیدگاه‌های آذرکیوانیان در زمینة تاریخ ایران و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان و تاثیر آن بر تاریخنگاری عصر قاجار بوده است. مساله‌ای که پرسش اصلی این پژوهش بر آن استوار است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که مورخان عصر قاجار چه واکنشی در برابر روایت دساتیری از تاریخ ایران ...
متن کاملایران باستان از نگاه مورخان اسلامی (تا قرن پنجم هجری)
چکیده: نوشتن تاریخ ایران باستان یکی از موضوعات مورد علاقه مورخان مسلمان بوده است، از این رو مسلمانان از همان آغاز شروع به گردآوری اطلاعات درباره ایران باستان کرده و به نقل آن اطلاعات پرداختند. نحوه ارزیابی آنها از گذشته باستانی ایران، منابع اطلاعاتی آنها، چگونگی دست یافتن مسلمانان به آن اطلاعات و نحوه نقل آن روایت ها، همگی از جمله موضوعاتی است که مورخان مسلمان در تاریخ نگاری خود به آن پرداخته ...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 1
صفحات 109- 126
تاریخ انتشار 2013-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023