از خمسه¬سرایی تا خمسه ¬پژوهی (بررسی انتقادی تحقیقات حوزۀ خمسه¬پژوهی)

چکیده خمسه‌سرایی یکی از سنت‌های دیرپای ادب فارسی است که در قرن شش هجری توسط نظامی پایه‌گذاری شد و تا قرن چهارده هجری در ایران و قلمرو نفوذ فرهنگ ایران به حیات خود ادامه داد. در طی این تاریخ هشتصد ساله بسیاری از شاعران ایرانی، هندی و ترک بـه سـرودن مثنوی¬هایی به تقلید از خمسۀ نظامی پرداخته¬اند. ایـن سنت ادبی را می¬توان پس از شاهنامه¬سرایی، پراقبال¬ترین سنت ادبی فارسی دانست؛ اما تا کنون پژوهش جامعی حول آن صورت نگرفته و بسیاری از خمسه¬های ادب فارسی ناشناخته باقی مانده-اند و فهرست دقیقی از آنها در دست نیست. این مقاله با معرفی و نقد و بـررسی عمده پژوهش¬های انجام شده در این زمینه، کمبودها و کاستی¬های این پژوهش¬ها را یادآور شده و پیشنهادهایی برای پژوهش در این حوزه ارائه کرده است.