ارزیابی کارایی و اثر بخشی مسیرهای دوچرخه سواری -شهروندان منطقه ۸ شهر تهران

برخورداری از یک زندگی سالم و مولد و با کیفیت، حقی است همگانی که مسئولیت و تولیت آن بر عهده ی دولت‌ها بوده و برای تحقق این امر، فراهم سازی امکانات و تسهیلات مناسب برای تأمین سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی انسان از جمله حقوق طبیعی و نیازهای اساسی او به شمار می رود. مزایای استفاده از دوچرخه سواری به عنوان یک سیستم حمل و نقل عمومی، موضوعی است که هم اکنون همه مدیران و سیاست گذاران شهری را به چالش کشانده است. یافتن راهکارهایی که با کمک آن‌ها بتوان بیشترین استقبال و رضایتمندی شهروندان را از این طرح به دست آورد ضروری می نمود.. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کارایی و اثر بخشی مسیرهای دوچرخه سواری شهروندان منطقه ۸ شهر تهران آغاز شد. روش مطالعه این پژوهش اکتشافی می باشد. پرسشنامه محقق ساخته در سه بخش مجزا ویژه مسئولین کانکس های دوچرخه، ویژه کاربران دوچرخه و ویژه افرادی که تمایلی به استفاده از دوچرخه ندارند به عنوان ابزار پژوهش تهیه شد. جامعه آماری این پژوهش به روش تصادفی ساده انتخاب و در سه گروه که شامل 30 نفر از مسئولین کانکس های دوچرخه، 50 نفر از کاربران و 50 نفر از افرادی که تمایلی به استفاده از دوچرخه ندارند به عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند. در ابتدا مجموعه ای از اطلاعات در رابطه با مساحت و اطلاعات جغرافیایی مربوط به منطقه 8، جمعیت کلی آن، اطلاعات در رابطه با تعداد کانکس‌ها اعم از تعداد دوچرخه ها، هزینه های داخلی مربوط به هر کانکس در طول هر ماه، تعداد دوچرخه هایی که نیاز به تعمیر دارند، تعداد دوچرخه های سرقتی، تصادفات و حوادثی که احتمالا برای کاربران رخ می دهد و پاره ای دیگر از اطلاعات پایه و اساسی مرتبط با طرح جمع آوری گشت و سپس نتایج حاصل از پرسشنامه های طراحی شده توسط پژوهشگر با استفاده از بسته های کامپیوتری spssمورد تحلیل قرار گرفت که به این شرح است: پس از تحلیل پاسخ های مسئولین کانکسها مشخص شد به نظر آنها مهمترین نقطه قوت طرح مربوط به کاهش آلودگی هوا و کاهش ترافیک شهری و مهمترین نقطه ضعف مربوط به عدم اجازه استفاده خانم‌ها از دوچرخه‌ها می باشد. و پیشنهاد آنها مربوط به اختصاص دادن بخشی از خیابانها ویژه مسیر دوچرخه سواری می باشد. به عقیده کاربران مهمترین دلیل استفاده از دوچرخه کمک به کاهش آلودگی هوا و مهمترین نقطه قوت طرح رایگان بودن آن و مهمترین نقطه ضعف آن نداشتن تجهیزات مناسب از جمله بوق، سبد و یا رنگهای شب رنگ، به خصوص قفل دوچرخه می باشد. و ایجاد مسیر ویژه دوچرخه سواری در خیابان‌ها مهمترین کارهایی است که باید انجام شود تا شرایط استفاده شهروندان از دوچرخه بهتر شود. پس از تحلیل پاسخ های افرادی که تمایل به استفاده از دوچرخه ندارند مشخص شد که دلیل عدم استفاده از دوچرخه نبود امکان دوچرخه سواری در هر جای شهر و مهمترین نقطه ضعف طرح عدم امنیت دوچرخه سواران و راهکار استفاده از دوچرخه ایجاد مسیر ویژه دوچرخه سواری در خیابانها می باشد.