ارزیابی ﮊنوتیپ های گندم نان تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی از نظر عملکرد دانه و اجزای آن در منطقه مراغه

به­ منظور مطالعه عملکرد دانه و اجزای آن در ﮊنوتیپ­ های گندم تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، این پژوهش با 16 لاین و رقم در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده­ ها نشان داد که بین ژنوتیپ­ های مورد مطالعه در محیط آزمایشی از نظر صفات تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل، طول غلاف برگ پرچم، تعـداد سنبلچه بارور، تعـداد سنبلچه غیـر بارور، تعـداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد روز تا سنبله ­دهی، ویگـــور (قدرت رشــد) در مرحله ساقه­ دهی، شـاخص برداشت، و وزن هزار دانه اختلاف معنی­ داری وجود داشت. در شرایط دیم بیشترین میــزان عملکرد دانه مـــربوط به لاین‌های شماره 4(91-142a 61/3/F35.70/MO73//1D13.1/MLT) و رقم آذر2 با 1895 و 1878کیلوگرم درهکتار و با یک ­بار آبیاری در زمان کشت ‌لاین­ های‌ شماره 4و7 (YUMAI13/5/NAI60/3/14.53/ODIN//CI13441) به ترتیب با 2132 و 2285 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه بیشتری داشتند. تجزیه خوشه­ ای به روش ward، ژنوتیپ­ های مورد مطالعه را در محیط دیم و آبیاری تکمیلی به ترتیب در چهار و سه گروه متمایز نمود. نتـایج تجزیه علیت در شرایط دیم نشان داد که صفات ویگور در مرحله ساقه­ دهی، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله بیشترین اثر مستقیم مثبت را بر عملکرد داشتند. همچنین در شرایط آبیاری تکمیلی بیشترین اثر مستقیم مثبت روی عملکرد، مربوط به صفت شاخص برداشت و وزن هزار دانه بود.