ارزیابی و تجزیه کارایی فنی شرکتهای برق منطقه ای ایران با رویکرد سه مرحله ای تحلیل پوششی داده ها

چکیده: به منظور بالابردن کیفیت، افزایش عمر اقتصادی و بهبود بخشیدن به قابلیت اطمینان درنیل به تأمین برق مورد نیاز، ارزیابی کارایی بخش های تحت نظارت (تولید ، انتقال و فوق توزیع ) هر شرکت برق منطقه ای در ایران به عنوان یک چالش احساس می شود . این مقاله با استفاده از رویکرد سه مرحله ای DEA داده های جمع آوری شده از 16 شرکت برق منطقه ای طی دوره 1392- 1385 مورد ارزیابی و آنالیز قرار می دهد .یکی از جنبه های نوآورانه این پژوهش ، تجزیه و تحلیل صنعت برق با رویکرد سه مرحله ای DEA می باشد . این پژوهش بوسیله روش سه مرحله ای DEA کارایی نسبی شرکت های برق منطقه ای را با سه مدل مختلف اندازه گیری می کند، سپس برای سنجش اعتبار سه مدل، از لحاظ تاثیر تمامی متغیر های مستقل (ورودیها و خروجیهای مدل) بر متغیر وابسته (نمرات کارایی حاصل شده از هر مدل) از رگرسیون چند گانه استفاده شده است . نتایج تحلیل نمرات کارایی، از بهترین مدل در سه مرحله تولید ، انتقال و فوق توزیع نشان می دهد ، میانگین کارایی 16 شرکت برق منطقه ای ایران از سال 1385 تا سال 1390 روند کاهشی و از سال 1390 تا سال 1392 روند افزایشی داشته است . شرکتهای برق منطقه ای تهران، گیلان و خراسان دارای بالاترین رتبه کارایی و شرکت های برق منطقه ای سیستان و بلوچستان و مازندران دارای پایین ترین رتبه کارایی در سال 1392 می باشند و همچنین نتایج تجزیه کارایی نشان می دهد مراحل انتقال و فوق توزیع بیشترین تاثیر را در کارایی کل شرکت های برق منطقه ای ایران دارند .