ارزیابی واکنش برخی ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.) به تنش شوری در مرحله گیاهچه ای

نویسندگان

  • احمد مجیدی مهر دانشجوی دکتری، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، گرگان
  • رضا امیری فهلیانی استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج
چکیده مقاله:

برنج از مهم‌ترین محصولات کشاورزی ایران و جهان است و شوری یک عامل محدود­کننده مهم در تولید این محصول است. در این آزمایش 11 ژنوتیپ­ برنج به‌صورت کرت­های خرده شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در تابستان 1391 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج، انجام گرفت. کرت اصلی تنش شوری در 4 سطح (0، 44،­ 88 و 132 میلی­ مولار) و کرت فرعی شامل 11 ژنوتیپ برنج (غریب، محلی ­یاسوج، چمپا و شهری ­لوداب، 304، لنجان­ عسکری، کامفیروز، دم­سیاه ممسنی، موسی­ طارم، حسن­ سرایی و دولار) بود. صفات مورد ارزیابی شامل شاخص­ های فلورسانس کلروفیل (به ترتیب F0 ، Fm ، Fv و ­Fv/Fm)، سبزینگی، قندهای محلول، پرولین و پروتئین برگ و عملکرد دانه بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که صفات شاخص­های فلورسانس کلروفیل (به ترتیب F0 ، Fm ، Fv و ­Fv/Fm)، سبزینگی، قندهای محلول، پرولین و پروتئین برگ تحت تأثیر اثر متقابل شوری و ژنوتیپ قرار گرفتند. با افزایش شدت تنش، تجمع پرولین، پروتئین و قندهای محلول برگ در گیاهان تحت سطوح شوری افزایش یافت، ولی ژنوتیپ­ها از این نظر با هم اختلاف داشتند. افزایش سطح تنش شوری سبب کاهش محتوای نسبی کلروفیل و عملکرد دانه گردید. مقایسه میانگین­ های ژنوتیپ­ های برنج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ لنجان عسکری و کمترین آن به ژنوتیپ دولار تعلق داشت. در تجزیه خوشه ­ای با روش حداقل واریانس وارد در شرایط تنش شوری، ژنوتیپ­ها در 4 گروه قرار گرفتند و بالاترین فاصله ژنتیکی بین خوشه اول و چهارم مشاهده شد که می­توان از ژنوتیپ­های این دو خوشه برای برنامه اصلاحی مثل هتروزیس و تفکیک متجاوز استفاده کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی واکنش لاین‏ های موتانت برنج (Oryza sativa L.) به تنش شوری در مرحلۀ گیاهچه‏ ای

به‌منظور بررسی تأثیر جهش‏زاهای شیمیایی بر رقم برنج ’طارم محلی‘ در شرایط تنش شوری، بذور رقم برنج ’طارم محلی‘تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (14 میلی‏مولار) و سدیم آزید (2 میلی‏مولار)، قرار گرفت و در نسل دوم بوته‏هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند، انتخاب شدند. گیاهچه‏های حاصل از این بوته‏ها در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو‌عاملی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی...

متن کامل

ارزیابی واکنش لاین‏ های موتانت برنج (oryza sativa l.) به تنش شوری در مرحلۀ گیاهچه‏ ای

به منظور بررسی تأثیر جهش‏زاهای شیمیایی بر رقم برنج ’طارم محلی‘ در شرایط تنش شوری، بذور رقم برنج ’طارم محلی‘تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (14 میلی‏مولار) و سدیم آزید (2 میلی‏مولار)، قرار گرفت و در نسل دوم بوته‏هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند، انتخاب شدند. گیاهچه‏های حاصل از این بوته‏ها در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی...

متن کامل

بررسی تأثیر اشعه لیزر بر صفات مرتبط با تحمل به شوری در مرحله گیاهچه ای برنج (Oryza sativa L.)

تنش شوری می­تواند مرحله گیاهچه­ای برنج را تحت تأثیر شدید قرار دهد. به منظور بررسی تأثیر اشعه لیزر بر صفات مرتبط با تحمل به شوری در مرحله گیاهچه­ای برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل شامل لیزر در دو سطح (استفاده و عدم استفاده)، ارقام شامل حساس (رقم IR29) و متحمل (رقم FL478) و شوری در چهار سطح صفر، 30،  60  و 90 میلی مولار کلرید سدیم خالص در سه تکرار به صورت ...

متن کامل

بررسی اثر تنش شوری ژنوتیپ های برنج در مرحله جوانه زنی(Oryza sativa L.)

سابقه و هدف: مرحله جوانه زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشدی آن ها است که اغلب تحت تاثیر تنش های محیطی به ویژه شوری قرار می گیرد. لذا هدف از این مطالعه بررسی اثرات شوری کلرید سدیم بر جوانه زنی ارقام بومی برنج و شناسایی مقاوم ترین رقم نسبت به شوری می باشد.مواد و روش ها: به منظور بررسی جوانه زنی سه رقم برنج به نام های غریب، موسی طارم و ابجی بوجی در سطوح مختلف شوری آزمایشی در قالب طرح پای...

متن کامل

ارزیابی واکنش ژنوتیپ‌های برنج به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی

In order to evaluate the response of rice genotypes to salinity stress, 16 rice genotypes were assessed to 4 salinity levels (0, 4, 8, 12, dS/m) through a split plot experiment based on completely randomized design at germination stage .Germination percentage, germination rate, length of radicle, length of shoot, radicle dry weight, shoot dry weight, total biomass, and total radicle-shoot weigh...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 4

صفحات  1293- 1306

تاریخ انتشار 2020-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023