ارزیابی موتورهای جستجو در بازیابی تصاویر بر اساس نمایه سازی مبتنی بر متن و محتوا

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی توانمندیها و تفاوتهای موتورهای جستجوی مورد مطالعه در بازیابی تصاویر بر اساس نمایه‌سازی مبتنی بر متن و محتواست. روش:پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع تحقیقات ارزیابانه است. پنج موتور جستجو شامل گوگل، یاهو، پیک‌سرچ، لایکاس و اکسالید که قابل دسترس و سازگار با هدفهای پژوهش بودند، به عنوان جامعة پژوهش انتخاب شدند. جمع‌آوری اطلاعات به شیوۀ مشاهده و با استفاده از سیاهۀ محقق‌ساخته صورت گرفت. سیاهۀ مورد استفاده شامل40 مؤلفه بود که سه بخش اصلی (معیارهای ارزیابی موتورهای جستجوی تصاویر، بازیابی تصاویر بر اساس نمایه‌سازی مبتنی بر متن و محتوا) و یازده زیربخش را شامل می‌شود. یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل، مشخص شد موتور جستجوی گوگل نسبت به دیگر موتورها وضعیت مطلوب‌تری را در بازیابی تصاویر دارد و به عنوان کارآمدترین موتور جستجو در بازیابی تصاویر در این پژوهش شناخته شد. در جایگاه‌های بعدی نیز به ترتیب یاهو، لایکاس، اکسالید و پیک سرچ بر اساس درصد فراوانی کسب شده در معیارهای این پژوهش، رتبه‌بندی شدند. همچنین، با توجه به آزمون فرضیه‌های پژوهش در بازیابی تصاویر بین موتورهای جستجوی مورد مطالعه بر اساس نمایه‌سازی مبتنی بر متن و محتوا، تفاوت معناداری وجود دارد. بحث و نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش مشخص شد که موتورهای جستجوی عمومی نسبت به موتورهای جستجوی تخصصی، عملکرد بهتری در بازیابی تصاویر دارند. بنابراین، جستجوگران تصاویر در وب می‌توانند در انتخاب موتور جستجوی متناسب با نیاز خود بهتر تصمیم‌گیری کنند. همچنین، نتایج حاصل می‌تواند به متولیان موتورهای جستجوی مورد مطالعه و طراحان داخلی برای طراحی بهتر کمک کند. ضمن این که سیاهه تهیه شده در این پژوهش می‌تواند در حوزه‌های مشابه نیز مورد استفاده قرار گیرد. کلید‌واژه‌ها: تصویریابی الکترونیکی، موتورهای جستجوی عمومی ، نمایه‌سازی تصاویر، نمایه‌سازی متنی، نمایه‌سازی محتوا.