ارزیابی مشارکتی عملکرد تعاونیهای آببران در مدیریت آبیاری طرح توسعه باغ‌ها (مورد مطالعه: تعاونی‌های تفین و پالنگان استان کردستان)

هدف این پژوهش بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی و تحلیل عوامل درونی و بیرونی مؤثر بر عملکرد‌ تعاونی‌های آب‌بران در استان کردستان بود. به همین منظور، به روش‌های کیفی و رهیافت ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA)، تعاونی‌های آب‌بران روستاهای تفین و پالنگان شهرستان‌های سروآباد و کامیاران مطالعه شدند. روش نمونه‌گیری‌، با توجه به طبیعت پژوهش‌های کیفی، از نوع هدفمند و غیراحتمالی بود، و اطلاعات لازم با کاربرد روش طوفان اندیشه و مصاحبه‌ی گروهی متمرکز تا رسیدن به مرحله‌ی اشباع نظری جمع‌آوری شدند. در مرحله‌ی تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز برای سنجش فراوانی واژه‌ها و عبارات، و همچنین خلاصه‌سازی داده‌ها، از روش شناسه‌گذاری متداول به شکل منسجم استفاده شد. همچنین، بخش دیگری از تحلیل با استفاده از شبیه سوات (SWOT) انجام گرفت. طبق یافته‌ها، مهم‌ترین مشکل از دیدگاه اعضا، نبودن نظارت کافی و مستمر بر تعاونی از سوی ادارات متولی امور بود. بیشترین تأثیر تعاونی‌ها، تغییر نظام بهره‌برداری و کاربری زمین‌ ‌از زراعت به باغداری،‌ توسعه‌ی شبکه‌های نوین آبیاری، و دسترسی به فناوری‌های جدید بود. به‌طور کلی عملکرد تعاونی در بُعد اقتصادی ضعیف، و در بُعد اجتماعی، متوسط ارزیابی شد. بر اساس تحلیل سوات، در مجموع 15 نقطه‌ی قوت و فرصت به‌عنوان مزیت، و 20 نقطه‌ی ضعف و تهدید به‌عنوان محدودیت‌ها و تنگناهای حاکم بر تعاونی در مدیریت شبکه‌ی آبیاری طرح توسعه‌ی باغ‌ها شناسایی، و 10 راهبرد برای بهبود شرایط فعلی تعاونی‌ها ارائه گردیده است. نتایج این پژوهش می‌توانند به‌منظور کاهش تکرار چنین مشکلاتی در طراحی و اجرای طرح‌های مشابه، مورد استفاده‌ی سیاستگزاران و مجریان قرار گیرند.