ارزیابی قابلیت طبیعت گردی مراتع با استفاده از مدل ارزیابی چند معیاره مبتنی بر منطق فازی (منطقه مورد مطالعه: مراتع منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما)

نویسندگان

  • حمید سیروسی دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران
  • غلامعلی حشمتی استاد گروه مدیریت مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران
چکیده مقاله:

مراتع به عنوان یکی از وسیع‌ترین بوم‌سازگان‌های خشکی در سطح دنیا منبع زندگی میلیون‌ها انسان هستند. این بوم سازگان‌ها در ایران در طی سالیان اخیر به دلایل مختلف دچار تخریب و کمبود بازدهی شده است و باید به دنبال معیشت جایگزین برای مردم بومی متکی به مرتع بود. طبیعت گردی با محوریت مردم بومی می‌تواند یک راه جایگزین باشد. پیاده کردن طبیعت گردی در مراتع باید با رعایت توانمندی عرصه صورت گیرد. در این مطالعه مجموعه ای از معیارها با در نظر گرفتن حفاظت سرزمین برای ارزیابی تناسب طبیعت گردی مد نظر قرار گرفته است. با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره مبتنی بر منطق فازی این معیارها استاندارد سازی، وزن دهی و ترکیب شدند. نتایج نشان داد معیارهای جذابیت و حفاظت با وزن 444/0 و 221/0 مهم‌ترین معیارهای تعیین تناسب طبیعت گردی هستند. نتایج ارزیابی تناسب طبیعت گردی در مراتع منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما نشان داد بیش‌ترین سطح دارای تناسب خوب در تیپ گیاهی Festuca – Bromus  که در اطراف روستای جهان‌نما واقع شده است، قرار دارد. به طور کلی از 15361 هکتار مرتع موجود، 5/1516 هکتار تناسب خوبی برای مرتع دارد. دلیل این امر چشم اندازه های زیبا، تنوع توپوگرافیک، نزدیکی به روستای جهان‌نما به عنوان مرکز خدمات دهی، وجود راه دسترسی و اقلیم مطلوب است. روش مبتنی بر منطق فازی که در این مطالعه استفاده شد انعطاف بالایی در خصوص تغییر ترکیب و وزن معیارها دارد. معیارهای پیشنهاد شده در این مطالعه می‌تواند به عنوان مبنایی برای ارزیابی تناسب در سایر مراتع ایران مورد استفاده قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین تناسب مرتع برای چرای دام با استفاده از مدل ارزیابی چند معیاره (مطالعه موردی: مراتع منطقه حفاظت شده جهان نما)

عوامل متعددی در تخریب مرتع نقش دارند که چرای دام یکی از مهمترین عوامل آن می­باشد. حذف دام از مرتع به دلیل پیامدهای اجتماعی راهکار مناسبی نیست، بلکه استفاده از مرتع بر اساس توان واقعی که منجر به بهره برداری پایدار می­گردد، بهترین راهکار موجود است. در این راستا، در این مقاله یک مدل چند معیاره ارزیابی تعیین توان عرصه برای چرای دام پیشنهاد شده است که شامل مراحل انتخاب هدف، انتخاب معیارها و زیر معیا...

متن کامل

ارزیابی قابلیت جنگل‌داری اراضی با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی

زیر‌حوزه آبخیز پلاسجان در غرب حوزه آبخیز گاوخونی بین استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری واقع شده و دارای پهنه‌های جنگلی است. اکوسیستم جنگلی، دارای کارکردهای متنوعی مانند کنترل رواناب‌ها، گردشگری و تأمین زیستگاه حیات‌وحش است. بنابراین تعیین قابلیت اراضی برای حفاظت، احیاء و توسعه جنگل از طریق مدل‌سازی قابلیت جنگل‌داری سطح زمین ضروریست. برای دستیابی به ‌این هدف و کاهش مقدار عدم قطعیت در تهیه مد...

متن کامل

ارزیابی چند معیاره تناسب اراضی برای کاربری کشاورزی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه قزوین)

ارزیابی اراضی فرایندی تلفیقی از ارزیابی تولید بالقوه و تناسب اراضی برای اهداف مختلف است. از آنجایی که کشاورزی آثـار  محـیطزیـستی  زیادی بر نواحی پسکرانه شهری دارد، ارزیابی توان اکولوژیک کاربری کشاورزی ضروری به نظر  میرسد. در این تحقیق، برای ارزیابی اراضی حاشیه شهر قزوین برای کاربری مورد نظر، از اجرای مدل اکولوژیک حرفی مخدوم در محیط سامانه اطلاعـات جغرافیـایی(GIS)  اسـتفادهشد. سپس این نتایج، با ...

متن کامل

ارزیابی توانایی مناطق طبیعت گردی با استفاده از روشهای تجزیه و تحلیل چند معیاره (مطالعة موردی: دهستان لواسان کوچک)

در این تحقیق استعدادهای طبیعت‌گردی دهستان لواسان کوچک با استفاده از روش‌های ارزیابی چند معیاره در شش زیرحوزة آبخیز دهستان شناسایی و ارزیابی شده است. ابتدا 15 معیار شامل 8 موضوع جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی،1 معیار دسترسی، 2 معیار تسهیلات، 2 معیار جوامع محلی و2 معیار خطر و سوانح طبیعی تعریف شد. پس از تعیین وزن نسبی هر یک از معیارها با استفاده از روش رتبه‌بندی، امتیاز نهایی هریک از زیرحوزه‌ها با استف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 2

صفحات  341- 350

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023