ارزیابی فعالیت‌های زمین‌ساختی حوزه‌ آبخیز گاوکشک با استفاده از شاخص‌های مورفومتریک

نویسندگان

  • زهرا نیک دانشجوی کارشناسی‌ ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، ایران
  • کورس یزدجردی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، ایران
چکیده مقاله:

تحلیل‌های ریخت‌سنجی به‌عنوان ارزیابی کمی ویژگی‌های هندسی اشکال‌ زمینی و چشم‌اندازها قابل بررسی می‌باشند. در بررسی ویژگی‌های تکتونیکی حوزه آبخیز، استفاده از بعضی پارامترهای ریخت‌سنجی، می‌تواند اطلاعات بسیار مهمی را ارائه دهند. حوضه‌ گاوکشک با مساحت 46.73 کیلومترمربع، در ناحیه کوهستانی و تکتونیکی زاگرس چین‌خورده، قرار دارد. هدف از این پژوهش، استفاده از شاخص‌های ریخت‌سنجی، نظیر: شاخص انتگرال هیپسومتری، شاخص شکل حوضه زهکشی، شاخص شیب جریان (گرادیان طول رود)، شاخص شیب طولی رودخانه، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی و شاخص نسبت عرض کف دره به ارتفاع آن می‌باشد. در نتیجه، این شاخص‌ها تبدیل به شاخص نسبی فعالیت تکتونیکی می‌شود. با استفاده از این شاخص می‌توان عملکرد کلی فعالیت تکتونیکی منطقه را بررسی کرد. مقادیر شاخص‌های ریخت‌سنجی منطقه مورد مطالعه، با تقسیم شدن منطقه به 43 زیرحوضه آن و با استفاده از مدل رقومی ‌ارتفاعی (DEM) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد بررسی قرار گرفته است. روش شاخص‌های ریخت‌سنجی همراه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، رویه و ابزار توانمندی، برای برآورد فعالیت تکتونیکی منطقه می‌باشد. البته باید در نظر داشت که نتایج حاصل از این شاخص‌ها، می‌تواند در بخش‌های مختلف، مقادیر مختلفی را نشان دهد. با بررسی شاخص نسبی فعالیت تکتونیکی، حوضه مورد مطالعه به دو بخش فعال (25.6 درصد از کل حوزه آبخیز) و نیمه فعال (74.4 درصد از کل حوزه‌ آبخیز) تقسیم می‌شود. با انجام بررسی‌های آماری، حوضه مورد مطالعه به چهار خوشه شامل: خوشه یک، با 91.83 درصد شباهت، خوشه دو، با 95.19 درصد شباهت، خوشه سه، با 96.18 درصد شباهت و خوشه چهار، با 91.09 درصد شباهت تقسیم‌بندی می‌شود. در این روش، مناطق همگن، بر اساس الگوریتم خوشه‌بندی Ward تعیین شدند. بررسی تکتونیک فعال حوضه مورد پژوهش، با استفاده از دیگر شاخص‌های ریخت‌سنجی، می‌تواند در یک طرح پژوهشی دیگر مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی زمین ساخت فعال با استفاده از شاخص‌های مورفومتریک در جنوب حوزه آبخیز دشت بیرجند

چکیده تغییرات ریخت شناسی بیان کننده ارتباط بین زمین ساختی و زمین ساخت است. دشت بیرجند در شرق ایران قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر، شناخت پارامترهای فیزیکی منطقه مطالعاتی و همچنین عملکرد این پارامترها بر تغییراتی که در سطح زمین به وقوع می­پیوندند،  است. که بدین جهت از داده­های میدانی و نقشه­های توپوگرافی استفاده گردیده است و نتایج زیر حاصل شده است؛ میزان AF از 11/28 (جنوب غربی) ت...

متن کامل

تاثیر نوزمین ساخت در مورفولوژی شبکه زهکشی حوضه آبخیزنچی با استفاده از شاخصهای ژئومورفیکو مورفومتریک

شاخص های ژئومورفیکی از ابزارهای مفید در ارزیابی و شناسایی آثار فعالیت های زمین ساختی نسبتا سریع و یا حتی کند به شمار می آیند. از آنجا که مورفولوژی و رفتار شبکه های زهکشی به تغییرات حاصل از فعالیت-های زمین ساختی بسیار حساس می باشد؛ به نظر می رسد وجود شواهدی مانند عبور از خط گسلی و تغییرات عرض بستر رودخانه متاثر ازحرکات نئوتکتونیکی فعال در حوضه نچی(قزلچه سو) باشد. از این رو برای شناخت نحوه عملکرد...

متن کامل

ارزیابی وضعیت فرسایش خاک در حوزه آبخیز چهل‌چای، استان گلستان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای SPOT5

سابقه و هدف: فرسایش خاک فرایندی طبیعی است که بطور مداوم بر روی سطح زمین رخ داده و یکی از مهمترین مشکلات زیست -محیطی در دنیا است. روش های متعددی جهت برآورد فرسایش ارائه شده است که شامل روابط ساده تا مدل‌های پیچیده می‌باشند. مدل جهانی RUSLE رابطه ای تجربی است و دارای پایه فیزیکی قوی‌تری نسبت به سایر روش‌های تجربی می‌باشد. این رابطه که اصلاح شده رابطه USLE می‌باشد، شامل اشکال مختلف فرسایش و برخی پ...

متن کامل

ارزیابی حساسیت زمین‌لغزش با استفاده از مدل‌های داده‌کاوی، مطالعه موردی: حوزه آبخیز چهل‌چای

‌هدف از تحقیق پیش‌رو، پهنه‌بندی حساسیت زمین‏‌لغزش در حوزه‌ آبخیز چهل­‌چای، واقع در استان گلستان می­‌باشد. بدین منظور، از دو مدل داده­‌کاوی ماشین بردار پشتیبان (SVM) و درخت رگرسیون تقویت شده (BRT) به لحاظ الگوریتم محاسباتی توانمند در زمینه ارزیابی فرایند زمین­‌لغزش استفاده شد. شواهد زمین­‌لغزش با استفاده از دستگاه موقعیت‌­یاب جهانی (GPS)، بازدید­های میدانی و اطلاعات سازمانی موجود ثبت و در سامانه...

متن کامل

ارزیابی فرسایش و رسوب‌دهی در حوزه آبخیز کرج با استفاده ‏از مدل هیدروفیزیکی

در اجرای برنامه‌های حفاظت خاک و مبارزه با فرسایش در حوزه آبخیز کرج، به‌ منظور جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه، لازم است ابتدا مناطق حساس به فرسایش در آن شناسایی و اولویت‌بندی شوند. با توجه به‌ وجود سد کرج در این حوضه و مسئله کاهش عمر مفید آن، در این تحقیق از مدل هیدروفیزیکی برای به‌ کارگیری عوامل اصلی فرسایش و نیز امکان برآورد نسبتاً دقیق وضعیت فرسایش و رسوب، بدون نیاز به بررسی‌های گسترده و زیاد می...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 4

صفحات  371- 382

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023