ارزیابی فرآیندهای واژی در گونه زبان زندان

یکی از گروه‌های اجتماعی که تمایلی به افشای اسرار مکالماتشان ندارند زندانیان هستند که این عدم‌تمایل آنها منجر به تولید گونۀ زبان زندان می‌شود. در این پژوهش، واژه‌های جدیدی که در زندان توسط زندانیان به‌کار برده‌می‌شود، جمع‌آوری شده و از لحاظ نمود واژی بررسی شده‌اند. پژوهش به صورت میدانی بوده و داده‌ها به شیوۀ ایجاد ارتباط مستقیم و براساس گفتار 50 نفر مشارک مرد که به مدتی بیش از 10 سال برای تحمل کیفرشان در زندان‌های استان تهران به‌سربرده‌اند، جمع‌آوری شده است. پژوهشگران پس از تجزیه‌وتحلیل حدود 600 لغت و اصطلاح گردآوری‌شده به این نتیجه رسیدند که شرایط حاکم بر زندان بر گفتار زندانیان تأثیر می‌گذارد و تغییرات واژی در گفتار آنها رخ می‌دهد. فرایندهای واژه‌سازی به‌دست‌آمده عبارتند از: ابداع، تکرار، تبدیل، کوتاه‌سازی، ترخیم، سرواژه‌سازی، آمیزش و قرض‌گیری. از میان فرایندهای واژی، بیشترین بسامد، مربوط به فرایند ابداع است. نتایج این پژوهش، زبان‌شناسان را در شناخت هرچه بیشترِ گونۀ زبان زندان یاری می‌رساند و به جامعه‌شناسان نیز در شناخت روابط انسانی و نهایتاً برنامه‌ریزی و بازپروری زندانیان کمک می‌کند.