ارزیابی عمل ژن‌ها و وراثتپذیری صفات مهم گیاهی برنج (Oryza sativa L.) از طریق تجزیه میانگین نسل‌ها
نویسندگان
چکیده مقاله:
به منظور تعیین نوع عمل ژن‌ها و برآورد وراثتپذیری و تعداد ژن‌های کنترل کننده صفات مهم برنج، دو رقم برنج ایرانی به اسامی دیلمانی و سپیدرود در سال زراعی 1385 تلاقی داده شدند و نسل F1 به دست آمد. پس از خودگشنی بوته‌های F1 و نیز تلاقی آنها با هر دو والد در سال 1386، نسل‌های F2، BC1 و BC2 تولید شدند. بذر هردو والد (P1 و P2) به همراه بذر نسل‌های F1، F2، BC1 و BC2 در سال زراعی 1387 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان کشت شدند و یازده صفت گیاهی شامل ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد خوشه در بوته، تعداد خوشه‌چه در خوشه، تعداد دانه در خوشه، تعداد خوشه‌چه پوک در خوشه، درصد باروری خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا رسیدگی کامل مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به معنی‌دار شدن میانگین مربعات بین نسل‌ها برای تمامی صفات به غیر از وزن هزار دانه و تعداد دانه در خوشه، تجزیه میانگین نسل‌ها برای برآورد عمل ژن‌ها و وراثتپذیری صفات انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که برای صفاتی مثل روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا رسیدگی کامل دانه، عمل افزایشی ژن‌ها مهم‌تر از عمل غالبیت و برای سایر صفات مورد مطالعه به غیر از عملکرد دانه که در آن هر دو اثر افزایشی و غالبیت نقش داشتند، عمل غالبیت ژن‌ها مهم‌تر از افزایشی بود. در توارث صفات ارتفاع بوته، تعداد خوشه‌چه پوک در خوشه و عملکرد دانه علاوه بر عمل افزایشی و غالبیت ژن‌ها، اثرات متقابل اپیستازی نیز موثر بودند. برآورد درجه غالبیت ژن‌ها نشان داد که صفات روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی کامل و عملکرد دانه تحت کنترل غالبیت نسبی ژن‌ها، طول خوشه تحت کنترل غالبیت کامل ژن‌ها و سایر صفات مورد مطالعه تحت کنترل فوق غالبیت ژن‌ها قرار دارند. میانگین وراثتپذیری عمومی صفات از 36/0 برای طول خوشه تا 82/0 برای روز تا 50 درصد گلدهی و میانگین وراثتپذیری خصوصی صفات از 07/0 برای ارتفاع بوته تا 69/0 برای روز تا 50 درصد گلدهی متغیر بود. میانگین تعداد ژن-های کنترل کننده صفات مورد مطالعه نیز از حداقل یک ژن برای صفات تعداد خوشه در بوته، تعداد خوشه‌چه در خوشه، درصد باروری خوشه و تعداد خوشه‌چه پوک در خوشه، تا 24 ژن برای عملکرد دانه در نوسان بود. به طور کلی با توجه به وجود اثر غالبیت ژنی در کنترل بیشتر صفات مورد مطالعه، تولید ارقام هیبرید برای افزایش عملکرد در واحد سطح در جمعیت حاصل از تلاقی ارقام دیلمانی و سپیدرود پیشنهاد می‌شود. در عین حال، نظر به اینکه ژن‌های با اثر افزایشی نیز در تبیین اکثر این صفات دخالت دارند، ابتدا استفاده از گزینش دوره‌ای برای تجمیع این ژن‌ها و گزینش لاین‌های با خواص زراعی مطلوب سودمند خواهد بود.
منابع مشابه
ارزیابی عمل ژن ها و وراثت پذیری صفات مهم گیاهی برنج (oryza sativa l.) از طریق تجزیه میانگین نسل ها
به منظور تعیین نوع عمل ژن ها و برآورد وراثت پذیری و تعداد ژن های کنترل کننده صفات مهم برنج، دو رقم برنج ایرانی به اسامی دیلمانی و سپیدرود در سال زراعی 1385 تلاقی داده شدند و نسل f1 به دست آمد. پس از خودگشنی بوته های f1 و نیز تلاقی آنها با هر دو والد در سال 1386، نسل های f2، bc1 و bc2 تولید شدند. بذر هردو والد (p1 و p2) به همراه بذر نسل های f1، f2، bc1 و bc2 در سال زراعی 1387 در قالب طرح بلوک ها...
متن کاملارزیابی ژنتیکی صفات کمی برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل‌ها
In order to study mode of gene action in rice for the traits related to yield, four varieties of rice were investigated. Direct and reciprocal crosses have been done between parents Sang-Tarrom and Gerdeh, IR229 and IRRI2 and their back crosses. The F1 and BC seeds were grown in 2006 and F1 plants were selfed for obtaining F2 seeds. Therefore, 10 different populations (generations) including ...
متن کاملبرآورد عمل ژن‌ها و وراثتپذیری صفات مهم زراعی در برنج (Oryza sativa L.)
به منظور برآورد عمل ژن‌ها و وراثتپذیری 8 صفت مهم زراعی، شش ژنوتیپ برنج در یک طرح تلاقی نیمه دی‌آلل 6 × 6 مطالعه گردیدند. در سال 1385 والدین و هیبریدهای F1 حاصل از آنها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان کشت شد و صفات مرحله قبل از گلدهی، مرحله پس از گلدهی، سطح برگ پرچم، طول خوشه، تعداد دانه پر در خوشه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه مو...
متن کاملارزیابی ژنتیکی صفات کمی برنج (oryza sativa l.) با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل ها
بهمنظور مطالعه نحوه عمل ژن در ارقام برنج از لحاظ عوامل موثر بر عملکرد، چهار رقم برنج با سطوح متفاوتی از صفات، مورد مطالعه قرار گرفتند. ابتدا تلاقیهای مستقیم و معکوس بین ارقام سنگ طارم × گرده، irri2 × ir229 و تلاقیهای برگشتی انجام گرفت. بذور f1 و تلاقیهای برگشتی در سالهای بعد کاشته و با خودگشن شدن بذرهای f1 ، نسل f2 ایجاد شد. بدین ترتیب ده نسل مختلف در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار ...
متن کاملبررسی همبستگی بین برخی از صفات کمّی برنج (Oryza sativa L.) با عملکرد دانه از طریق تجزیه علیت
بذر شش واریته برنج با نام های: بینام، دمسیاه، شاه پسند، سپیدرود، خزر و والد 46 به همراه نتاج حاصل از تلاقی دی آلل آن ها در سال 1369 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور ـ رشت به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کشت و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ده صفت کمّی شامل تعداد پنجه در بوته، زمان نشاء کاری تا ظهور اولین خوشه، زمان نشاء کاری تا رسیدن کامل دانه، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد دانه پر در خوشه، وزن...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 13 شماره 2
صفحات 408- 423
تاریخ انتشار 2011-07
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023