ارزیابی عملکرد تیم‌های لیگ برتر فوتبال ایران با استفاده از مدل تلفیقی AHP و DEA

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد تیم‌های لیگ برتر فوتبال ایران است. برای این ارزیابی از مدل DEA و AHP استفاده شد. با مراجعه به پیشینۀ پژوهش و همچنین با در نظر گرفتن دسترسی به داده‌ها، دستمزد پرداختی به مربیان، بازیکنان و کارکنان و سرمایه‌های ثابت هر باشگاه به­عنوان ورودی و میزان درآمد، امتیازات کسب­شده و تعداد تماشاگر به­عنوان خروجی در نظر گرفته شد. با استفاده از مدل AHP، وزن هر یک از این شاخص‌ها با نظرسنجی از 30 متخصص ورزشی تعیین شد و پس از به­دست آوردن اطلاعات باشگاه‌ها در هر شاخص، با استفاده از مدل DEA-CCR عملکرد باشگاه ارزیابی شد و تیم‌ها بر مبنای نمرات کارآیی رده‌بندی شدند. نتایج نشان می­دهد در فصل 1389-1388 میانگین نمرات کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران 704/0 است. بیشترین نمرۀ کارآیی مربوط به تیم‌های شاهین، ابومسلم و استیل‌آذین است و تیم استقلال اهواز با نمرۀ کارآیی 313/0 کمترین نمرۀ کارآیی را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج نشان می­ دهد بین رتبۀ کارآیی تیم‌ها با رتبۀ آن‌ها در جدول مسابقات همخوانی وجود ندارد. به­ طور کلی با عطف به نتایج پژوهش، می‌توان مهم‌ترین عامل ناکارآمدی در تیم‌های لیگ برتر ایران را رقم بزرگ دستمزدها و کسب درآمدهای کم بیان کرد. در این زمینه به مدیران تیم‌ها پیشنهاد می‌شود با کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمدها در پی کسب نمرۀ کارآیی بیشتری باشند. همچنین خصوصی‌سازی باشگاه‌ها به­عنوان راه­کاری کلی برای افزایش کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران پیشنهاد می‌شود.