ارزیابی عدم‌قطعیت‌های مدل‌های گردش کلی در تخمین بارش و رواناب حوضۀ دزعلیا تحت تأثیر تغییر اقلیم

نویسندگان

  • حجت تابان دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
  • نرگس ظهرابی استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
چکیده مقاله:

در این تحقیق تأثیر عدم‌قطعیت ناشی از مدل‌های گردش کلی (GCM) مورداستفاده، روش‌های ریزمقیاس‌نمایی و همچنین سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‌ایبر رواناب حوضۀ دزعلیا در دورۀ 2069-2040 بررسی شد. برای این کار از شبیه‌سازی دما و بارش حاصل از 10 مدل GCM و دو روش ریزمقیاس‌کردن و سه سناریوی انتشار (A1B و A2 و B1) و از مدل آماری LARS-WG و روش عامل تغییر استفاده شد و جهت شبیه‌سازی بارش-رواناب، شبکه‌های عصبی مصنوعی به کار گرفته شد. ابتدا مدل بارش- رواناب برای دورۀ پایه 2000-1971 واسنجی و صحت‌یابی شد. سپس با ریزمقیاس‌کردن داده‌های اقلیمی به دو روش عامل تغییر و مدل آماری، 10 مدل منتخب GCM برای منطقۀ مطالعاتی تعیین شدند. سپس با معرفی جداگانۀ هریک از آن‌ها به مدل بارش-رواناب، محدودۀ تغییرات رواناب حوضه در دورۀ 2069-2040 تحت سه سناریوی انتشار مشخص شد. نتایج نشان داد که درصد تغییرات درازمدت بارش منطقه در دو روش ریزمقیاس، اختلافی حدود 4/4 درصد دارند و در بیشتر ماه‌ها درصد میانگین درازمدت بارش حاصل از روش آماری (27/1- درصد) در مقایسه با روش ریزمقیاس عامل تغییر (52/7- درصد) کاهش کمتری دارد. اختلاف درصد تغییرات در رواناب بلندمدت ماهانۀ شبیه‌سازی‌شده طی دو روش ریزمقیاس، 11/5 درصد است. همچنین بیشترین اختلاف در فصل تابستان با 58/30 درصد و در ماه آگوست با 55/78 درصد وجود دارد. دبی میانگین ماهانۀ حاصل از داده‌های ریزمقیاس‌شده با روش آماری، کاهش 63/2 درصدی دارد و برای روش تناسبی این مقدار 66/21 درصد است. نتایج نشان داد که بارش متوسط در بقیۀ فصول کاهش می‌یابد؛ رواناب حوضۀ دزعلیا عدم قطعیت زیادی دارد؛ محدودۀ درصد تغییرات بارش برای سه سناریوی انتشار متفاوت است و این اختلاف برای ماه‌های سال، روند یکسانی ندارد. نتایج مقایسۀ سناریوهای انتشار در استفاده از میانگین 10 مدل اقلیمی نشان داد که روند اختلاف محدودۀ درصد تغییرات در سه سناریوی انتشار برای ماه‌های مختلف هماهنگی نزدیکی با یکدیگر داشته است. بررسی توأم نشان داد که عدم‌قطعیت‌های ناشی از مدل‌های اقلیمی مختلف به‌کاررفته در این تحقیق بیش از عدم‌قطعیت روش‌های ریزمقیاس‌نمایی و سناریوهای انتشار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی و پیش‌بینی رواناب حوضۀ رودخانۀ نکا طی دوره‌های آتی

مطالعات متعدد نشان داده‏اند تغییرات آب‌وهوایی تأثیرات شدیدی بر منابع آب موجود در سراسر جهان خواهد گذاشت. با توجه به تأثیر تغییرات آب‌وهوایی بر وقوع خشکسالی‏ها و جریان رودخانه، ضروری است که وقوع خشکسالی و وضعیت منابع آب در شرایط تغییر اقلیم بررسی شود. در پژوهش حاضر به بررسی اثر تغییر اقلیم بر شاخص خشکسالی SPI و رواناب حوضۀ رودخانۀ نکا در استان مازندران پرداخته شد. به این منظور، از داده‏های ایستگ...

متن کامل

تاثیر تغییر اقلیم بر رواناب با رویکرد عدم قطعیت مدلهای گردش عمومی جو

یکی از اثرات پدیده تغییر اقلیم، تأثیر بر روانآب حوضه ها می باشد. در این تحقیق تأثیر پدیده تغییر اقلیم بر رژیم روانآب حوضه شهرچای ارومیه در دوره 2039-2010 میلادی (2020s) با در نظر گرفتن عدم قطعیّت مربوط به مدل های aogcm مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا مقادیر دما و بارش ماهانه پنج مدل aogcm در دوره پایه 1990-1961 و دوره آتی 2039-2010 میلادی تحت سناریوی انتشار a2، برای منطقه مورد مطالعه تهیه گردید...

متن کامل

رزیابی کارایی مدل بارش- رواناب SIMHYD تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیم

Babolroud watershed and Mazandaran province of such as are that in recent years, different extreme events have been happened. On this basis, emphasize necessity to investigate further on impact of climate change on watershed runoff. This work is done by climate change and rainfall-runoff models that able to simulate and calculate of climate changes impact on hydrologic components Including prec...

متن کامل

مدل‌سازی جریان خروجی زیرحوضه ‏های کارون بزرگ در شرایط اقلیمی آینده

تغییر اقلیم با تغییر در چرخۀ هیدرولوژی، جریان خروجی از حوضه را تحت تأثیر قرار می‏دهد. دانستن میزان تغییرات احتمالی در مقادیر بارش و رواناب خروجی حوضه به برنامه‏ریزی و مدیریت بهتر منابع آب کمک خواهد کرد. تغییرات بارش ناشی از تغییر اقلیم با مدل‏های گردش عمومی جوّ تحت سناریوهای مختلف شبیه‌سازی می‏شود. بررسی تغییرات رواناب به کاربرد مدل‏های بارش‌ـ رواناب نیاز دارد. هدف از این پژوهش، مدل‌سازی جریان خ...

متن کامل

ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب به کمک مدل بارش- رواناب SWAT (مطالعه موردی: حوضه بهشت آباد، کارون شمالی)

افزایش گازهای گلخانه‌ای به ویژه پس از انقلاب صنعتی منجر به تغییرات محسوسی در سامانه‌های آب و هوایی جو کره زمین شده است که از آن به عنوان تغییر اقلیم یاد می‌شود. اثرات این پدیده نو ظهور بر بخش‌های مختلف چرخه آب از اهمیت بسزایی در مدیریت منابع ارزشمند آبی برخوردار است. در این تحقیق مدل هیدرولوژیک حوضه بهشت آباد (از توابع حوضه کارون بزرگ) به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم در دوره‌های آتی بر این حوض...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 44  شماره 1

صفحات  89- 102

تاریخ انتشار 2018-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023