ارزیابی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و ارتباط آنها با اسانس مخروط‌های گیاه پیرو (Juniperus communis) در مراتع ییلاقی هزارجریب استان مازندران

در نظر گرفتن ویژگی‌های محل رویش و موقعیت گیاه در طبیعت از عمده عواملی هستند که می‌تواند بر میزان و کیفیت اسانس گیاهان تاثیر داشته باشد. پیرو (Juniperus communis) گیاهی است همیشه سبز که متعلق به تیره سرو (Cupressaceae) است. این گیاه اسانس‌دار از مهمترین گیاهان رویشگاه‌های کوهستانی ایران به شمار می‌رود. در این تحقیق به بررسی ویژگی های اسانس مخروط های این گیاه در مراتع ییلاقی هزارجریب بهشهر در استان مازندران پرداخته شد. ابتدا از پایه‌های مورد نظر در طبقات ارتفاعی 1950، 2050، 2150 و 2250 متر از سطح دریا مخروط گیاه جمع آوری شد، سپس نمونه‌ها در هوای آزاد تحت سایه خشک گردیدند. اسانس مخروط گیاه به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر جمع آوری وجهت شناسایی ترکیبات اسانس از دستگاه GC/MS استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گردید. در مجموع 60 ترکیب شناسایی گردید که ترکیبات سابینن، آلفاپینن، ترپینن-4-ال و جرماکرن‌دی دارای بیشترین مقدار در اسانس این اندام از گیاه بودند. نتایج حاصل از بررسی اثر رویشگاه بر ترکیب اسانس مخروط نشان داد که بازده وزنی اسانس این اندام به طور معنی داری از رویشگاه 1 به رویشگاه 4 افزایش یافته است. ترکیبات آلفاپینن، آلفاترپینن، آلفاترپینولن و گاما المن نیز تحت تاثیر رویشگاه بودند ولی اختلاف معنی‌داری در دیگر ترکیبات میان رویشگاه‌های مختلف دیده نشد. همچنین نتایج حاکی از وجود همبستگی معنی‌دار میان برخی عناصر خاک و ترکیبات اسانس گیاه مورد مطالعه بوده است.