ارزیابی تکنولوژی بنگاههای صنایع تولیدی ایران: کاربردی از راهکار تحلیل ممیزی

در ادبیات اقتصادی و مدیریتی معیارهای متعددی برای تعیین سطح تکنولوژی بنگاهها و نیز صنایع تولیدی ارائه شده است. در این میان، شدّت R&D بهعنوان معیار نسبی پذیرفته شده برای بیان سطح تکنولوژی بهکار میرود، امّا شواهد موجود نشان میدهد که این معیار در مورد صنایع تولیدی ایران که R&D سهم بسیار اندکی در دادههای آنها دارد، از قابلیت و کارایی چندانی برخوردار نیست. بر این اساس، این مقاله میکوشد تا با ارائه شاخصی متفاوت سطح تکنولوژی بنگاههای صنایع تولیدی‌ایران را تعیین نماید. این شاخص با تلفیق دو معیار سهم انرژیهای پاک از کل مصرف انرژی بنگاه و نیز فاصله تولید بنگاه از اندازه بهینه آن تعریف شده است. برای تبیین انرژی پاک مصرفی توسط بنگاه از سهم انرژی مصرفی برق و گاز از کل انرژی استفاده گردیده و اندازه بهینه صنعت نیز با روش کومانور- ویلسون و معیار ارزش تولیدات سنجیده شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد استفاده از شاخص معرفی شده طبقهبندی بنگاههای تولیدی، ایران را در سطوح مختلف تکنولوژی بهطور واقعیتری به تصویر کشیده است.