ارزیابی تولیدات نوشتاری فارسی‌آموزان سطح پیشرفته: طراحی یک چارچوب جزیی‌نگر

آزمون‌های نگارش از دسته‌ی آزمون‌هایی محسوب می‌شوند که طراحی و آماده‌سازی پرسش‌های آن­ها کار چندان دشواری نیست، اما پس از برگزاری آزمون، تصحیح و ارزیابی تولیدات نوشتاری زبان‌آموزان می‌تواند کاری طاقت‌فرسا باشد که تصمیم‌گیری را درباره‌ی عملکرد زبان‌آموزان دشوار می‌کند. به­­نظر می‌رسد قسمت عمده‌ی این دشواری ناشی از وجود نداشتن یا نامناسب بودن چارچوب‌های ارزیابی دقیق برای تصحیح برگه‌های نگارش باشد؛ چارچوب‌هایی که بتوانند معیارهایی مشخص و شیوه‌ی ارزیابی منسجم و واضحی را به مصححان/ ارزیاب‌ها ارائه دهند. در همین راستا، پژوهش حاضر که از نوع بنیادین و کاربردی می‌باشد، به طراحی یک چارچوب ارزیابی جزیی ‌نگر شامل سه مقوله‌ی «دستور»، «دایره‌ی واژگانی» و «درست‌نویسی/ املا» برای تصحیح و ارزیابی برگه‌های آزمون نگارش پرداخته است. برای انجام پژوهش، از تقریباً 100 متن نگارش یافته توسط فارسی‌آموزان سطح پیشرفته در مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) استفاده شد. چارچوب پیشنهادی این پژوهش یک چارچوب قطعی و نهایی نیست، اما می‌تواند پایه و اساسی برای پژوهش‌های میدانی و نهایتاً، برای ایجاد چارچوب‌های دقیق‌تر و جامع‌تر در این زمینه باشد. ازآنجاکه شدت و ضعف خطاها و نحوه‌ی نگرش ارزیاب/ مصحح و نیز نوع مواجهه‌ی وی با تولیدات نوشتاری در چنین چارچوب‌هایی نشان داده می‌شود، می‌توانند برای آشنا‌سازی فارسی‌آموزان با معیارهای ارزیابی تولیدات نوشتاری و درنتیجه، کمک به اصلاح راهبردهای آزمونی اتخاذ شده توسط آنان نیز به‌کار روند.