ارزیابی توان زیست‌محیطی متناسب با رویکرد طبیعت‌گردی (اکوتوریسم) در جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی: سامان عرفی چم‌حاجی جنگل کاکارضا، لرستان)

قبل از هر استفاده‌ای از یک منبع، آگاهی از قابلیت و توان آن ضروریست تا سیاستگزاری و برنامه‌ریزی براساس توان منبع و به‌صورت پایدار انجام شود. ارزیابی توان زیست‌محیطی، فرایندی برای تنظیم رابطه انسان با طبیعت و رفع تعارض بین کاربریهای ممکن برای رسیدن به توسعه پایدار و درخور تلقی می‌گردد. در این بررسی ارزیابی توان اکولوژیک و اقتصادی- اجتماعی سامان عرفی چم‌حاجی از جنگل کاکارضا واقع در استان لرستان برای گردشگری متکی به طبیعت به‌عنوان راهکاری برای بهره‌برداری و حفاظت از منابع جنگلی با استفاده از مدل اکولوژیکی اکوتوریسم برای ایران با در نظر گرفتن ویژگیهای منطقه انجام شد. در گام نخست شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی منجر به تهیه نقشه‌های منابع شد، سپس با تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها با بهره‌گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه زون‌های مناسب برای اکوتوریسم حاصل شد. براساس نتایج بدست آمده، 06/6 درصد منطقه مورد مطالعه به تفرج متمرکز، 07/68 درصد به تفرج گسترده و 87/25 درصد به حفاظت اختصاص یافت. در مرحله نهایی با دخالت دادن معیارهای اقتصادی- اجتماعی مانند تقاضای تفرجی، فاصله از رودخانه، دسترسی و کاربری فعلی اراضی، اولویت‌بندی زون‌های مناسب برای تفرج انجام شد. نتایج بررسی نشان داد که ارتفاع از سطح دریا، کاربری اراضی و تقاضای تفرجی، عوامل کلیدی در ارزیابی توان زیست‌محیطی منطقه مورد مطالعه می‌باشند. به‌طوری که این عوامل، عوامل محیطی دیگر منطقه را تحت الشعاع قرار داده‌ و در نهایت کاربری اراضی مهمترین عامل تأثیرگذار می‌باشد