ارزیابی تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد ژنوتیپ‌های لوبیا در شرایط تنش کمبود آب

این پژوهش برای ارزیابی اثر کمبود آب بر رشد، عملکرد و تعیین روابط شاخص‌های رشد در ژنوتیپ‌های لوبیا اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار و در دو شرایط آبیاری نرمال و محدود با هشت ژنوتیپ (WA4502-1، WA4531-17، D81083،AND1007، اختر، COS16، MCD4011، و KS21486) در سال‌های 1388 و 1389 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج انجام شد. نتایج نشان داد که کمبود آب موجب کاهش محسوس شاخص سطح برگ (LAI) در کلیه ژنوتیپ‌ها شد. در شرایط تنش، تا اوایل پر شدن نیام‌ها لاین لوبیا قرمز AND1007 از شاخص سطح برگ بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برخوردار بود ولی در اواخر پر شدن نیام‌ها لاین WA4502-1 برتری پیدا کرد. لاین AND1007 از سرعت رشد محصول (CGR) بالاتری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برخوردار بود. عملکرد دانه بر اثر تنش کمبود آب 50 درصد کاهش نشان داد. درصد افت عملکرد متأثر از تنش در لاین‌های D81083 و AND1007 به ترتیب بیشترین و کمترین بود. بازتاب‌های فیزیولوژیکی ژنوتیپ‌‌های مورد بررسی از نظر میزان حساسیت و تحمل خشکی در شرایط این آزمایش متفاوت بود. در این پژوهش، شدت تنش خشکی برابر 50/0 بود. بر اساس شاخص‌های DTI، DSI، MP و GMP لاین‌های AND1007، COS16 و MCD4011 برتر بودند. به طور کلی، بر اساس نتایج آزمایش انواع لوبیا سفید نسبت به تنش خشکی حساس‌تر از انواع قرمز و چیتی بودند.