ارزیابی بیمارگری Steinernema feltiae روی بید گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta در شرایط آزمایشگاه و گلخانه

بید گوجه­فرنگی (Tuta absoluta)، یکی از آفات مخرّب و کلیدی گوجه‌فرنگی است که در صورت طغیان محصول را به‌طور کامل از بین می‌برد. در این بررسی بیمارگری نماتدSteinernema feltiae Filipjev  روی سنین مختلف لاروی T. absolutaدر شرایط آزمایشگاه و همچنین غلظت مؤثر نماتد در کنترل آفت در شرایط گلخانه ارزیابی شد. در مطالعه آزمایشگاهی، نتایج تاثیر غلظت­های صفر، 125، 200، 355، 632 و 1124 عدد لارو عفونت­زای سن سوم نماتد (Infective juveniles, IJs) روی لاروهای سنین دو تا چهار بید گوجه­فرنگی نشان داد که 48 ساعت پس از آلوده‌سازی، نماتد قادر به بیمارکردن سنین لاروی آفت می‌باشد و با افزایش تراکم جمعیت نماتد، درصد تلفات نیز افزایش می‌یابد. درصد تلفات سنین لاروی T. absoluta، در سطح احتمال 1% اختلاف معنی­داری با یکدیگر داشتند. درصد مرگ و میر لاروهای سنین دوم، سوم و چهارم در بالاترین غلظت نماتد 1124 عدد IJs به ترتیب 5/31، 6/75 و 9/85 درصد بدست آمد. این مقادیر در کمترین غلظت نماتد به ترتیب معادل 8/16 ، 7/26 و 3/30 درصد بود. برای انجام آزمایش در شرایط گلخانه، سه تیمار شامل مؤثرترین غلظت نماتد معادل 1124 عدد IJs در یک میلی‌لیتر آب، فراورده بِلتیرول باکتریBacillus thuringiensis (Bt)،با غلظت 5/2 در هزار (32% WP) به‌عنوان تیمار مقایسه و تیمار شاهد بدون نماتد در شش تکرار در نظر گرفته شد. میانگین تلفات سنین مختلف لاروی بید گوجه­فرنگی در تیمار S. feltiae با 9/2±5/77 درصد در مقایسه با نتایج حاصل از تاثیر فراوردهBt  با 7/13±40 درصد و تیمار شاهد، اختلاف معنی‌داری داشت. نتایج به دست آمده حاکی از پتانسیل نماتد S. feltiae در بیمارگری لاروهای بید گوجه‌فرنگی و تأثیر معنی‌دار آن در ایجاد تلفات روی این آفت می‌باشد.