ارزیابی اثرات طرح‌های مرتعداری بر سرمایه‌های اجتماعی بهره‌برداران روستایی شهرستان ماهنشان

نویسندگان

  • خلیل آقاجانلو کارشناس ارشد آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان، ایران.
  • کبری کریمی دانشجوی دکترای توسعه کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران.
چکیده مقاله:

ارزیابی طرح­های مرتعداری به سیاست­گذاران و برنامه­ریزان کمک نموده از ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی، انسانی و اقتصادی تأثیر آن‌ها را دریابند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات طرح­های مرتعداری بر سرمایه­های اجتماعی معیشت خانوارهای روستایی شهرستان ماهنشان از دیدگاه بهره­برداران روستایی بود. با استفاده از یک روش پیمایشی، شاخص­های ارزیابی در دو زمان قبل و پس از اجرای طرح­ها مورد بررسی قرار گرفتند. با کمک روش نمونه­گیری تصادفی چند­مرحله­ای، نمونه­ای متشکل از 204 خانوار از جامعه آماری 1280 خانوار بهره­بردار این شهرستان انتخاب شدند و داده­ها با استفاده از پرسشنامه و تکنیک مصاحبه ساختاریافته گردآوری شدند. نتایج نشان داد، از نظر بهره­برداران، اجرای پروژه­ها در افزایش روابط و مشارکت­ها و هنجارهای اجتماعی برای اقدامات گروهی تأثیر قابل توجهی داشته و بر کاهش مهاجرت، افزایش فرصت شغلی و مشارکت در تصمیم­گیری­ها در حد کمی مؤثر بوده­اند. با این وجود، این پروژه­ها در ایجاد یا تقویت تشکل­های مردم نهاد روستا تأثیر نداشته­اند. بنابراین لازم است در برنامه­ریزی پروژه­های مرتعداری به تقویت تأثیرگذاری و نهادسازی اجتماعی آن‌ها توجه بیشتری صورت گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثرات طرح‏‏های مرتعداری بر ظرفیت سازی انسانی و اجتماعی معیشت خانوارهای روستایی در شهرستان ماهنشان

اهمیت زیست محیطی مراتع از یک سو و وابستگی بخش عظیمی ‏از جمعیت کشور به آن‏ها از سوی دیگر موجب گردیده است که در دهه‏‏های اخیر سیاست گزاران با در نظر گرفتن ارتباط انسان، دام و مرتع و با هدف پایداری بهره‏برداری از مراتع در صدد اتخاذ مناسب ترین روش‏‏ها برای مدیریت آن‏ها باشند. سیاست دولت در مدیریت بهره‏برداری از مراتع بر مطالعات جامع منابع طبیعی و برنامه ریزی، تهیه و اجرای طرح‏های مرتعداری تاکید شده...

ارزیابی تاثیر طرح های مرتعداری بر ستاده های معیشت خانوارهای بهره بردار روستایی (مورد مطالعه : شهرستان ماهنشان)

برای بیش از سه دهه، طرح های حفاظت از مراتع به منظور حفظ و احیای مراتع به اجرا درآمده اند. به دلیل اهمیت زیست محیطی این منابع، وابستگی معیشت جمعیت کثیری از خانوارهای روستایی به آنها و سرمایه گذاری دولت در اجرای این طرح ها، ارزشیابی آن ها ضرورتی انکار ناپذیر است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی اثرات طرح های مرتعداری بر ستاده های معیشت خانوارهای روستایی است که با استفاده از یک مطالعه پیمایشی انجام شده ...

متن کامل

بررسی ارزیابی اثرات اقتصادی-اجتماعی طرح‌های مرتعداری در حوزه شهرستان مشهد

هدف از این تحقیق ارزیابی اثرات اقتصادی-اجتماعی طرح‌های مرتعداری درحوزه شهرستان مشهد است. به این منظور طرح‌های مرتعداری که از سال 1372 تا 1391 به تصویب رسیده اند، 16 طرح مرتعداری در قالب طرح‌های اجرا شده، طرح‌های اجرا نشده و طرح‌های در حال اجرا بررسی شدند. به منظور رسیدن به این هدف پرسشنامه‌هایی تهیه شد و با توجه به 15 سامان عرفی، 48 نمونه به طور تصادفی انتخاب شد. پرسشنامه‌ها در سفرهایی که به من...

متن کامل

ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی بر حکمروایی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان زنجان)

امروزه حکمروایی به عنوان پیش‌شرطی برای توسعه پایدار و الگویی جهت مدیریت روستایی معرفی می‌شود. با این حال حکمروایی در جهان امروز با مشکلات زیادی روبه‌روست که چاره رهایی از این بحران ورود و تزریق سرمایه‌ای از جنس خود مردم با نام سرمایه اجتماعی است که بر حکمروایی در مناطق روستایی تاثیر گذاشته و در توانمندی مدیریت محلی اثرگذار می‌باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی بر حکمروایی در مناط...

متن کامل

عدم تعادل دام و مرتع و تأثیر طرح‌های مرتعداری (مطالعه موردی: شهرستان ماهنشان)

اجرای طرح­های اصلاحی و احیایی مراتع به­منظور حفظ و احیای منابع طبیعی، همچنین تأمین معیشت جمعیت قابل­توجهی از بهره‌برداران به­خصوص بهره‌بردارن روستایی دامدار ضروری است. مطالعه موردی حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر عدم تعادل دام و مرتع و تأثیر طرح‌های مرتعداری در روستاهای شهرستان ماهنشان در استان زنجان می­پردازد. داده­ها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه­ساختار­یافته با بهره­برداران مراتع، مشاهده مشارکتی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 70  شماره 2

صفحات  479- 494

تاریخ انتشار 2017-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023