ارزیابی آسیب‏پذیری محدوده‏ های مطالعات آب‌زیرزمینی: توسعه‌ی یک الگوی آماری (مورد مطالعه: استان فارس)

با توجه به تخلیه جهانی آب زیرزمینی و تشدید مصرف آن جهت کشاورزی و مصرف شهری، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله ایران، رهیافت رضایت‏بخشی جهت پایداری آب زیرزمینی وجود ندارد. این پژوهش با هدف توسعه یک مدل آماری آسیب‌پذیری جهت ارزیابی محدوده‌های مطالعات آب زیرزمینی در سطح میانی و مقیاس منطقه‌ای انجام شد. در ادامه، بر مبنای روش پیشنهادی، وضعیت آسیب‌پذیری محدوده‏های مطالعات آب زیرزمینی استان فارس از دیدگاه پایداری آب زیرزمینی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد دامنه‌ آسیب متفاوتی بر آبخوان‏های واقع در محدوده‌های مطالعات آب زیرزمینی استان فارس وارد شده است و بیشترین آسیب‏پذیری آبخوان‏ها، ناشی از تغییرات کمی آب زیرزمینی بوده و منفی بودن نرخ افت سالانه تراز آب زیرزمینی در تمامی محدوده‏های مطالعاتی، در تایید این موضوع است. جنبه‌ی دیگر این پژوهش، رتبه‏بندی محدوده‏ها بر اساس میزان آسیب‌پذیری بود و با استفاده از تکنیک تصمیم‏گیری چندمعیاره تاپسیس انجام شد. نتایج رتبه‌بندی آسیب‌پذیری نشان داد محدوده‌ی مطالعات آب زیرزمینی فراشبند در کران بالای آسیب‏پذیری، محدوده‌ی مطالعاتی داریان شهرستان شیراز در کران میانه و محدوده صادق‏آباد شهرستان آباده در کران پایین آسیب‏پذیری ناشی از فعالیت‏های کشاورزی قرار دارند. با توجه به تنوع اقلیمی، زیست‌محیطی و بویژه ویژگی‌های روانشناختی، فرهنگی، ‌اجتماعی و اقتصادی بهره‌‌برداران آب زیرزمینی محدوده‌های مطالعاتی، پیشنهاد شده است علم هیدروژئولوژی و علوم اجتماعی به طور یکپارچه در جهت تدوین و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه و درمان‌کننده‌ی آب زیرزمینی مدنظر قرار گیرند.