ارائه چارچوبی برای تبیین تسخیر خط‌مشی‌های عمومی با کاربست روش تحلیل مضمون و مدل‌سازی ساختاری ـ تفسیری

هدف: تسخیر خط‌مشی می‌تواند نتیجه یا فرایندی تعریف شود که در آن تصمیم‌های عمومی در رابطه با قوانین، مقررات و خط‌مشی‌ها، به‌واسطه اقدام‌ها و تلاش‌های یک گروه یا فرد خاص، به‌طور مداوم و مکرر از منافع عمومی دور شود و منافع آن گروه یا فرد را تأمین کند. هدف پژوهش حاضر، ارائه چارچوبی برای تبیین تسخیر خط‌مشی‌های عمومی است. روش: در این پژوهش، از دو روش کیفی تحلیل مضمون و مدل‌سازی ساختاری ـ تفسیری استفاده شده است. در بخش تحلیل مضمون پژوهش، کلیه متون موجود در خصوص تسخیر خط‌مشی‌های عمومی، به‌دقت تحلیل و بررسی شدند. برای اجرای روش‌شناسی مدل‌سازی ساختاری ـ تفسیری نیز، نظر 12 نفر از خبرگان در قالب پرسش‌نامه دریافت ‌شد و مبنای پژوهش قرار گرفت. یافته‎ها: در گام نخست، با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون، شبکه مضامین تسخیر خط‌مشی‌های عمومی با 157 مضمون پایه، 43 مضمون سازمان‌دهنده و هفت مضمون فراگیر استخراج شد. در گام دوم نیز با بهره‌گیری از مدل‌سازی ساختاری ـ تفسیری و برقراری ارتباطات زوجی، روابط بین مضامین فراگیر کشف و در شش سطح اولویت‌بندی شدند. نتیجه‌گیری: مدل نهایی، نمایانگر سطوح چارچوب تسخیر خط‌مشی‌های عمومی، شامل عوامل مؤثر بر تسخیر خط‌مشی‌، بسترهای تسخیر خط‌مشی، ابزارهای تسخیر خط‌مشی، بازیگران تسخیر خط‌مشی، شرایط مداخله‌گر در تسخیر خط‌مشی، پیامدها و نتایج تسخیر خط‌مشی و راهکارهای جلوگیری از تسخیر خط‌مشی است.