اثر کمپوست زباله شهری، کود مرغی و گاوی بر قابلیت استفاده عناصر سنگین در سه بافت خاک مختلف

مواد آلی یکی از مهم‌ترین عوامل در باروری خاک هستند. منابع مختلفی در تأمین مواد آلی خاک نقش دارند. از جمله می‌توان به کمپوست زباله شهری، کودهای مرغی و گاوی اشاره کرد. این کودها در بسیاری از موارد حاوی مواد سمی و عناصر سنگینی هستند که برای سلامت انسان و حیوانات بسیار مضر می باشند. خطر و سمیت عناصر سنگین در خاک به شکل و مقدار آنها بستگی دارد. این پژوهش در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در استان همدان اجرا شده است. در این پژوهش ابتدا اثر کود آلی کمپوست زباله شهری در سه بافت مختلف رسی، لومی و لوم شنی تحقیق گردید. سپس تاثیر دو کود آلی گاوی و مرغی نیز در یک بافت لوم شنی مطالعه شد. تیمارهای اعمال شده 0، 20، 40، 80 و 120 تن در هکتار کودهای آلی بودند. غلظت قابل استفاده و کل عناصر روی، مس، نیکل، کادمیم، سرب و منگنز در هر تیمار اندازه‌گیری شد. نتایج نشان دادند که با افزایش مقدار کودهای آلی ظرفیت تبادل کاتیونی خاک و مقدار کل و قابل استفاده عناصر سنگین نیز افزایش خواهند یافت. میزان قابل استفاده عناصر سنگین نسبت به میزان کل عناصر در سطح بسیار پایین‌تری قرار دارد. به طور کلی مشاهده شد که افزایش عناصر سنگین ناشی از کودهای آلی در خاک رسی بیشتر از دو بافت دیگر است. چرا که بافت رسی ظرفیت بالائی برای جذب عناصر سنگین دارد. در بین سه کود آلی کمپوست زباله شهری بیشترین تأثیر را در افزایش غلظت عناصر سنگین در خاک داشته است و بعد از آن کود مرغی تأثیر بالائی در افزایش غلظت عناصر سنگین به خاک را دارا بوده است.