اثر هیدرو الکلی عصاره برگی گیاه پنج انگشت (Vitex agnus-castus) بر میزان تستوسترون سرمی موش صحرایی نر

در عصر حاضر برای رهایی از عوارض جانبی داروهای شیمیایی، استفاده از گیاهان دارویی مورد توجه قرار گرفته است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات هیدرو الکلی عصاره برگی گیاه پنج انگشت (Vitex agnus-castus) بر تستوسترون سرمی موش صحرایی نر انجام شد. به این منظور 45 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد چارلز ریور با وزن تقریبی 210 تا 250 گرم به سه گروه شامل گروه آزمایش1(20 میلی‌ گرم عصاره)، گروه آزمایش2 (40 میلی‌ گرم عصاره) و گروه شاهد (2 میلی‌ لیتر آب مقطر) تقسیم شدند. عصاره‌ گیری بر گ‌های گیاه با روش خیساندن انجام گردید. در مدت یک ماه عصاره خشک با دو دوز مزبور در دو میلی‌ لیتر آب مقطر حل می‌ شد و روزانه با سرنگ مجهز به نیدل دهانی- حلقی با دوزهای معین به گروه ‌های آزمایش و همین حجم آب مقطر به گروه شاهد خورانده می‌ شد. در پایان، موش‌ ها با استنشاق اتر بی ‌هوش و با شکافتن سینه آن‌ ها، نمونه‌ های خونی تهیه گردید. سطوح تستوسترون سرمی با روش ELISA اندازه‌ گیری شد. داده‌ ها با روش آنالیز واریانس یک ‌طرفه و تست تکمیلی توکی با استفاده از نرم‌ افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که غلظت سرمی تستوسترون موش ‌های صحرایی نر در هر سه گروه نسبت به هم‌دیگر تفاوت معنی‌ داری داشت (0/05>P). هم‌ چنین میانگین غلظت سرمی تستوسترون افزایش معنی‌ داری را در گروه‌ های آزمایش نسبت به گروه شاهد نشان داده است (0/05>p). ترشح تستوسترون در گروه آزمایش2 (دوز بالا) نسبت به گروه آزمایش1 (دوز پایین) کاهش معنی ‌داری را نشان داده است (0/05>P). به طورکلی از یافته‌ های تحقیق حاضر نتیجه‌ گیری می‌ شود که ترکیبات شبیه هورمون‌ های جنسی موجود در عصاره گیاه پنج انگشت با اثر بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-بیضه از طریق سازوکارهای مولکولی یا بازخوردی وابسته به دوز، تغییرات چشمگیری را در ترشح تستوسترون سرمی موش‌ های صحرایی نر سبب شده است.