اثر همزیستی قارچ Piriformospora indica بر تحمّل به شوری و خشکی استویا (Stevia rebaudiana) در شرایط درون ‏شیشه‏ای

برای بررسی اثر همزیستی قارچ اندوفیت Piriformospora indicaبر برخی ویژگی‌های رویشی و فیزیولوژیک گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) در شرایط تنش هم‌زمان شوری و خشکی، آزمایشی به‌ صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در آزمایشگاه کشت بافت پژوهشکدۀ ژنتیک و زیست‏فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. عامل‏های آزمایش، سه سطح پتانسیل اسمزی (صفر، 5- و 10- بار)، سه منبع اسمزی NaCl (N)، مانیتول (M) و NaCl+ مانیتول (Na+M) و تیمار همزیستی قارچی در دو سطح بدون‌ تلقیح‌ و تلقیح قارچ P. indica بود که به‌ ‌مدّت یک ماه به گیاهچه‏ها اعمال شد و سپس صفات رویشی و فیزیولوژیک اندازه‏گیری شد. نتایج حاصل از تجزیۀ واریانس نشان داد که برهم‌کنش سطوح، منبع اسمزی و همزیستی قارچی در بسیاری از صفات بررسی‌شده، معنی‏دار است. قارچ P. indicaدر سطح اسمزی 5- بار با کاربرد مانیتول و ترکیب هم‌زمان دو منبع اسمزی (Na+M)، وزن خشک برگ (به‌ترتیب 112 و 156) و بخش هوایی (به‌ترتیب 49 و 144 درصد) را نسبت به شاهد افزایش داد. در مجموع، قارچ P. indica در بیشتر سطوح و منابع اسمزی مطالعه‌شده، رشد رویشی اندام‏های گیاهی را بهبود بخشید که بیشترین اثر مثبت آن در تنش خشکی ناشی از مانیتول و همچنین ترکیب هم‌زمان NaCl و مانیتول (Na+M) و به‏ویژه در تنش اسمزی متوسّط (5- بار) مشاهده شد. بنابراین، نتایج این پژوهش، کارایی مثبت تلقیح قارچ P. indica در افزایش تحمّل گیاه دارویی استویا نسبت به تنش اسمزی بود.