اثر محلول‌پاشی سولفات روی بر عملکرد ماده خشک و اسانس گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت تنش خشکی

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.309.94.2.1575.1610 به‌دلیل بحران آب آبیاری و لزوم مدیریت منابع آب و نیز نقش مثبت عناصری مانند روی در کاهش اثرهای منفی تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی تعاونی یاشیل باخار اردبیل اجرا شد. در این پژوهش، عملکرد و اجزای آن و تولید اسانس گشنیز (Coriandrum sativum L.) در واکنش به محلول‌پاشی سولفات روی در شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری بعد از 70، 100، 130 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و سه سطح محلول‌پاشی سولفات روی (شاهد (محلول‌پاشی با آب) و محلول‌پاشی با غلظت‌های سه (1Zn) و شش (2Zn) در هزار) بودند. تیمارهای آبیاری و محلول‌پاشی به‌ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب اُفت تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیکی و دانه گردید. محلول‌پاشی با سولفات روی در سطح Zn2 موجب افزایش معنی‌دار تعداد چتر در بوته (10.7)، عملکرد بیولوژیکی (21.1%) و محصول دانه (21.2%) شد. درصد اسانس دانه گشنیز تحت تنش خشکی 2/49% افزایش یافت، ولی عملکرد اسانس (1.02 کیلوگرم در هکتار) در نتیجه تنش خشکی کاهش پیدا کرد. عملکرد اسانس با کاربرد روی با غلظت شش در هزار 27.4% افزایش معنی‌داری یافت. تفاوت معنی‌داری از لحاظ آماری بین سطوح محلول‌پاشی سه و شش در هزار روی وجود نداشت. بنابراین، محلول‌پاشی روی با غلظت سه در هزار در مناطق با شرایط آب و هوایی و خاک مشابه محل اجرای طرح برای بهبود تولید محصول و اسانس گشنیز توصیه می‌گردد.