اثر محلول‌های فعال‌کننده اسپرم بر کارایی تکثیر مصنوعی ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius)

چکیده کیفیت مناسب اسپرم که مهم‌ترین مشخصه آن تحرک می‌باشد، می‌تواند سبب افزایش لقاح گردد. از آن‌جایی‌که کیفیت اسپرم‌ها و تخمک‌ها در طول دوره تکثیر به مرور کاهش می‌یابد و این مسأله سبب پایین آمدن کیفیت کار تکثیر خواهد شد، پژوهش حاضر به‌منظور افزایش کارایی تولیدمثل با استفاده از فعال‌کننده‌ها در اواسط فصل تکثیر انجام گرفت. بدین‌منظور 14 محلول فعال‌کننده با ترکیبات مختلف مورد آزمایش قرار گرفته و از بین آن‌ها 7 محلول بر اساس افزایش مدت زمان تحرک اسپرم برای انجام پژوهش حاضر انتخاب شدند. اثر 7 محلول فعال‌کننده و همچنین آب مقطر، سرم فیزیولوژی و آب کارگاه به‌عنوان شاهد، بر مدت زمان تحرک اسپرم، میزان لقاح، چشم‌زدگی و تخم‌گشایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در مورد فاکتور تحرک اسپرم، محلول‌های فعال‌کننده اسپرم اختلاف معنی‌داری در مقایسه با هم و با گروه شاهد دارند. فعال‌کننده ‌1 با ترکیب gr/L 6=NaCl، gr/L 2/0=O2CaCl2.2H و gr/L 50/4 = CO(NH2)2 با 6/7pH= و فعال‌کننده 6 با ترکیب gr/L 735/0CaCl2.2H2O= ، gr/L305/7NaCl=  با 7/7pH= بالاترین مدت زمان تحرک را سبب گردیدند. اما میزان لقاح، چشم‌زدگی و تخم‌گشایی در تیمارهای مورد بررسی اختلاف معنی‌داری را با گروه شاهد نشان ندادند. نتایج بیانگر آن است که استفاده از محلول‌های فعال‌کننده اسپرم مورد پژوهش، تأثیرات معنی‌دار مثبتی در افزایش مدت زمان تحرک اسپرم ماهی آزاد دریای خزر داشتند و این امر می‌تواند بر کارایی تکثیر مصنوعی اثر مطلوبی داشته باشد.