اثر رژیم‌های آبیاری و کاربرد اسیدهیومیک بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی خرفه در شرایط گلخانه

به‌‌منظور بررسی اثر رژیم‌های آبیاری و کاربرد اسیدهیومیک بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی خرفه (Portulaca oleracea L.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده تولیدگیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 94 به‌اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح رژیم‌های آبیاری (شامل 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت ‌زراعی) و چهار سطح محلول‌دهی اسیدهیومیک (شامل 600، 400، 200 و صفر میلی­گرم در لیتر) بودند. صفات مورد ‌ارزیابی عبارت از پرولین، محتوای ‌نسبی آب برگ، فنل، فلاونوئید، آنتی‌اکسیدان، قند‌های محلول و کارتنوئید بودند. نتایج نشان داد افزایش میزان آبیاری سبب افزایش معنی‌دار فنل، فلاونوئید، آنتی‌اکسیدان، پرولین و قند‌های محلول گردید. اثر تنش خشکی در بیشترین سطح، منجر به افزایش 09/1 درصدی پرولین و به‌ترتیب کاهش 183/0 و 53/6 درصدی کارتنوئید و محتوای‌نسبی آب برگ نسبت‌به شاهد گردید. اسید ‌هیومیک نیز بر تمامی صفات مورد بررسی به‌جز کارتنوئید اثر معنی‌دار داشت و این اثر در 400 میلی‌گرم در لیتر به‌حداکثر خود رسید. اثر متقابل رژیم آبیاری و کاربرد اسید‌هیومیک به‌جز فنل برای سایر صفات مورد‌بررسی معنی‌دار بود. محلول‌پاشی 400 میلی‌گرم در لیتر اسید‌هیومیک به‌ترتیب در شرایط رژیم آبیاری 25 و 50 درصد ظرفیت زراعی موجب افزایش 34/12 درصدی آنتی‌اکسیدان و 9/36 درصدی قندهای محلول گردید. به‌طورکلی نتایج این آزمایش، کاربرد 400 میلی‌گرم در لیتر اسید‌هیومیک را در شرایط رژیم آبیاری با 25 درصد ظرفیت‌ زراعی به‌عنوان بهترین تیمار از لحاظ صرفه‌اقتصادی معرفی می‌کند، زیرا با مصرف کمتر آب و اسیدهیومیک، می‌توان به همان میزان عملکرد متابولیت‌های ثانویه که سطوح بالاتر کاربرد این تیمار‌ها دارند، دست یافت.